Sanat Psikolojisi ve Sanat Yazıları - Alıntılar(8)

Sanatı bir süreliğine bir yana bırakarak, “bir kültürü kim daha iyi temsil edebilir?” sorusuna odaklanalım. ‘Türk kültürü’nü alalım. Bu kültürü bir kentli mi köylü mü, kadın mı, erkek mi, Egeli mi, Karadenizli mi, İstanbullu mu  Mersinli mi, genç mi yaşlı mı, eşcinsel mi düzcinsel mi, evli mi bekar mı, çok çocuklu mu çocuksuz mu, zengin mi yoksul mu, Sünni mi Alevi mi, laik mi İslamcı mı, adalı mı karalı mı, işçi mi işveren mi, sanatçı mı pazarcı mı vb. temsil edebilir? “Hiçbiri temsil edemez ama hepsinin yaşayışında bu kültürün öğeleri var” diyebiliriz belki (ve buna ‘özcü bakış’ deniyor); ama bu, bu kadar geniş kategoriler altında aynı ülkede yaşayanların çeşitliliğini yansıtamaz. Dolayısıyla, geleneksel sanatın bile bir kültürü temsil edebilme olasılığı, kültürün kendi içindeki çeşitliliği ölçüsünde kısıtlıdır. Dahası, yukarıda andığımız gibi, kültür, değişir ve gelişir. Bugün domatessiz bir Türk yemeği düşünemeyiz; oysa, domates, Avrupalı sömürgecilerin onu Güney Amerika’dan Eski Dünya’ya getirmesinden önce Osmanlı’da bilinmiyordu. Patates de öyle. Aynı biçimde, Kızılderilileri atsız düşünemiyoruz; ancak Kızılderililerin atla tanışması, Avrupalı sömürgecilerin gelişiyle oluyor (aslında atın ataları, tarihöncesi dönemde Kuzey Amerika’da doğmuş; fakat buradan diğer anakaralara yayıldıktan sonra anayurtlarında nesilleri tükenmiş). Kültürün kendi içindeki çeşitliliği, değişirliği ve gelişirliği, geleneksel sanatın kömür tozuna buladığı bir iklimde, çağdaş sanatlar için de nefes alabileceği bir yaşam odası sunuyor. Geleneksel sanatlar, kültürü temsil edemeyeceğine göre, çağdaş sanatlar da aynı ölçüde kültürü temsil edebilir.

Kaynak: Gezgin, U. B. (2017). Psikolojiden Sanata Doğru: Sanat Psikolojisi ve Sanat Yazıları - Prof.Dr.Ulaş Başar Gezgin

PSİKOLOJİDEN SANATA DOĞRU: Sanat Psikolojisi ve Sanat Yazıları Prof.Dr. Ulaş Başar Gezgin SANAT PSİKOLOJİSİ 1. Sanat Psikolojisinin Önündeki 10 Güzergah. 2. Sanatın Sosyal Psikolojisi. 3. Halkların Kardeşliği İçin Kültürlerarası Sanat Psikolojisi. 4. Sosyal Psikoloji Açısından Edebiyat ve İktidar. 5. Yazın ve Psikoloji. 6. Bilişsel Bilimlere İlişkin Bir Roman: ‘Düşünce Balonları’ 7. Bilişsel Yazın Çalışmaları Üzerine Birkaç Değini. GÖRSEL SANATLAR 8. ‘Sinema Kuramları’ Üzerine. 9. Meksika’dan Kayan Çizgili Bir Yıldız: Rius. 10. Bir Ortaköy Resminin Kısa Eleştirisi. SANAT VE SİYASET 11. Sanat ve Siyaset Üstüne Değiniler. 12. Sanat ve Siyaset. 13. Bir Siyonistin Portresi ve Bizim Küçük-Büyük Hastalığımız. 14. Günlerin Adı Yok. YASAKLAR VE DİRENİŞ 15. Gezi Direnişi ve Sanat: Direniş için Sanat ve Sanatla Direniş. 16. Duvar Resminden Korkuyorlar; Sanattan da, Sanatçıdan da...  17. Sansür, Yasak, Özgürlük. 18. Dün Nazım Hikmet, Bugün Kim? 19. Bienal’i Neden Boykot Etmeliyiz? 20. Gezi Direnişi ve Yazarlar Forumu. MÜZİK 21. Arabesk mi Klasik Müzik mi? Peki Sol Müzik Nasıl Olmalı? 22. Devrimci Arabesk ve Arabeskte Devrim.  23. Kemancıya 11 Sus. DİĞER YAZILAR 24. Çokkültürlü Sanat- Çoksanatlı Kültür. 25. Bayezit Bimarhanesi’nde Bir Doktor Jivago. 26. Andrey Byelıy Gürcistan’da. 27. Bir Etik Sorunu: Çevirmen Kararını Yazar Kararının Önüne Koymak. EK: KAVRAMSAL SANAT Toplumsal adalet, 1-6.