BİLİŞSEL BİLİMLER ELKİTABI

BİLİŞSEL BİLİMLER ELKİTABI Ulaş Başar Gezgin İçindekiler Önsöz  iii İçindekiler       v 1. Bölüm: Bilişsel Bilimler ya da Yanıtlı-Yanıtsız Sorular Demeti     1 Alanlar            2 Yöntemler       4 Eleştiriler         6 Bilişsel Bilimlerde Üç Devrim            7 Kavram Kargaşası ve YÜBİ   7 Sonuç: Fil ve Hortumu            8 2. Bölüm: Bilgisayarlar Düşünebilir mi?: İnsan Yanlısı, Bilgisayar Yanlısı, Canlı Yanlısı, Robot Yanlısı, Bilişsel Bilimciler Derneği Başkanı, Budacı Bilge ve Bekçi Arasında Bir Söyleşme             9 Giriş    9 3. Bölüm: Şaşkın Beşer ve 25 Şeker: Düşler, Avukatlar, Çekik Gözlüler, “Ben Demiştim Zaten”ciler ve Diğerleri         17 4. Bölüm: Turing Salonu’ndan Çince Odası’na: Makineler Düşünebilir mi ya da Makineler Uzman Olabilir mi?     27 Turing Sınaması          27 Parry ve Eliza Türü İzlenceler             28 Karşı Çıkışlar 29 1) Öz-açılma Karşı Çıkışı        29 2) Bedensizlik Karşı Çıkışı     30 3) Eşduyum (Empati) Karşı Çıkışı      30 4) Bilgi Karşı Çıkışı    30 5) Uzmanlık Karşı Çıkışı         31 “Dil, Gericidir” Savı   33 6) Bilgisayar ve İnsan Karşı Çıkışı      34 7) Zeka ve Düşünce Karmaşası           35 8) Girdi-Çıktı Karşı Çıkışı      35 Daha Güçlü Bir Turing Sınaması Önerisi ve İnsan Zekası Düzeyinde X İnsan Zekası Düzeyinin Üstünde İzlenceler      35 Çince Odası Tartışması           36 ‘Ping-fa’ Olarak Zeka             36 İnsan Zekasını Ayırt Edebilmek         37 Sonuç Olarak  38 5. Bölüm: Bilişsel Bilimlerden Önce Bilimle ve Bilim Felsefesiyle Hesaplaşmak      41 Giriş    41 Popper: Doğrulamacılığı Arka Kapıdan İçeri Alan Bir Toptan Silmeci          41 Kuhn: “Bilim Öldü, Yaşasın Bilim!” 45 Amerikan Bilimciliği: Bilimin Bittiği An (B.B.A.)     46 BBA 1) Araştırmacı Etiği ve Üzerinden Ekmek Kazanılan Bir Zanaat Olarak Bilim            46 BBA 2) Bilim-Sermaye ve Bilim-Ordu İlişkisi           48 BBA 3) Denklerin Değerlendirmesi   48 BBA 4) Çekmece Yanılgısı    48 BBA 5) Paradigmaların İflası             49 BBA 6) Merkezkaç Araştırmacılarına Karşı Kör Olmayan Değerlendirme    49 BBA 7) Kendi Kendine Konuşan Bilimciler  50 BBA 8) Özneyi Silmek           51 BBA 9) Bilişsel Bilimler: Okur-Yazarlığın Buyurganlığı       51 BBA 10) Karakutu     51 Sonuç: Bilim Bunalımdayken Bilişsel Bilimleri Konuşmak    51 6. Bölüm: Yoksa Her İnsan, (Bilişsel) Bilimci mi?: Her Dakika Karar Veren Bir Varlık Olarak İnsan   55 Düşünsel Tartışmalar Neden Kişiselleşmek Zorundadır?       55 Müzik Beğenileri: Ussallıkların Çarpışması    59 İki artı iki dört ediyor ve “Batman’da Genç Kızlar Kendi Canlarına Kıyıyor”          60 “Formasyonun Yok” Yanılsaması ve Bilginin Buyurganlığı: Benim Paradigmam Seninkini Döver            63 Din, Bilim ve Kılgıbilgisi (Teknoloji): Açıları Yanlış Çizilegelmiş Bir Üçgen            66 Gerçekçiliğin Temel Direği Olarak Kılgıbilgisi           68 Sonuç: Düşünce Özgürlüğü ve Yapay Zeka   69 7. Bölüm: Dil mi Düşünceyi Belirler, Düşünce mi Dili Belirler, Yoksa İkisi Özdeş midir?   71 Giriş    71 Sapir-Whorf Denencesi: Dil Görececiliği ve Belirlenimciliği 72 Bilinçli ve Bilinçsiz Düşünce  74 Zihince (Mentalese)    76 Bir Dilin Zenginliği Sözcük Sayısından mı Anlaşılır ve Dahası         77 Sonuç: Doğal Diller; Yapay Diller, Kurulmuş Diller; Bilgisayar Dilleri, İzlence Dilleri         80 8. Bölüm: Duygular: İçli Robotlar, Kalpsiz İnsanlar ve ‘Duygusal Zeka’      83 Giriş    83 Duygulara Dört Yaklaşım       83 Bir Varlığın Duygulu Olduğunu Nasıl Anlarız ve Duygulanmayı Nasıl Öğreniriz?   84 Duygular Ne İşe Yarar?          85 “Bir Bilgisayarın Duygularının Olması Ne Demektir?”          86 Duygusal Zeka            87 Soruyu Doğru Koymak: İçli Robotlardan Duygusal Yetenekli Robotlara     90 Sonuç: Yapay Zekadan Yapay Yeteneğe mi?            91 9. Bölüm: Yaratıcılık: Gizemli Olmayan Bir Etkinlik 95 Giriş    95 Yaratıcılığa 5 Bakış     96 İki Tür Yaratıcılık       97 “Birey, kahramandır” Bakışı ve “Zaten Birisi İlla ki Bulacaktı” Bakışı         98 Bilimde, Sanatta ve Siyasette Yaratıcılık       98 ‘Zeka’ ve Yaratıcılık   100 Kişilik ve Yaratıcılık   100 “Yaratıcılık Nasıl Ölçülür ve Nasıl Geliştirilir?”         101 Bilgisayarlar Yaratıcı Olabilir mi?       101 Sonuç: Esin Perilerinden Bilgisayar İzlencelerine       102 10. Bölüm: Sonuç: Yorumlar, Eleştiriler, Yanıtlar      105 Ekler: 1. Diğer Bilişsel Bilim Yazıları             111 Bilişsel Bilimlere İlişkin Bir Roman: ‘Düşünce Balonları’      111 Türkiye ve Almanya’da Yapılan Zeka Oyunlarında Yine Lazlar Birinci Oldu!         115 Şiir Üzerine Bilimsel, Felsefesel ve Sanatsal Değiniler (2001)           121 Nedir Şiir?       121 Kimdir Şair?    122 Nereden Nereyedir Şiir?         123 Niyedir Şiir?    125 Nasıldır Şiir?   127 Ne Biçimdir Şiir?        129 Bilgisayısal (Computational) Yaklaşımlar Açısından Çatışma Çözümü (Conflict Resolution) Kuramları ve Çağımızın Toplumsal Uzlaşmazlıklarının Çözümü Olarak Bilgisayar Yöntemleri            133 Yansısal Dilbilimsel (Psikolinguistik) Açıdan Tayca Ve Türkçe’nin Karşılaştırılması: Bilişsel Yapıların Aynası Olarak Dil   141 Tinsel Sağaltımcı Bilgisayar İzlencelerinin Olanaklılığı/Olanakdışılığı Üzerine -Bilgi Felsefesi Alanında vb. Bir İnceleme-     149 Herbert A. Simon (1916-2001) Üzerine         153 “Aaa! Bu Burç Sayfasında Yazanlar, Tam Beni Anlatıyor!” ya da Barnum Etkisi Üzerine  161 Hayvanlar Akıllı mı Yoksa?..  167 Sinirsel Dilbilimsel İzlenceleme Üzerine         171 Zamanı Dar Olanlar İçin Bilişsel Bilimsel Düşünce Alıştırmaları(1): Giritli İhtiyar, Yalan Söylemiyor Olabilir!    173 1 YTL= 1,000,000 TL? Ne Yazık ki Bu Kadar Basit Değil   175 Yapay Zeka ve Hukuk            179 'Yapay Zeka' Üzerine Ya Da Yalnız Bir Çocuk         185 ‘Akıl Defteri’ Üzerine ya da Sisifus Belleği   189 Yarım Kalan Heykelin Yarım Öyküsü            191 Süreğen Kimlik           195 Büyüme İçin Önkoşullar         197 Joan Miro Atlası: 2. Mücevher Deseni (1908)            199 Bilişsel Bilimler Sözlüğü İngilizce-Türkçe  Türkçe-İngilizce  201 Gezgin Derleme ve Türetme Karşılıklar Sözlüğü (Nisan 2010)          223 Özgeçmiş ve eserler listesi (1999-2014)          239