Boğanın Ölümü -Jose Maria Heredia - Çeviri: Ulaş Başar Gezgin

Boğanın Ölümü


Saplanırken tutuşmuş kargılar
ve çılgıncasına kargaşası boğanın,
eğlendirir kalabalığı hayranlık içindeki,
Romalı plebler de sirkteymişler sanki,
dikkatlice, yuhalamakta ya da alkış tutmaktaydılar
beden duruşu için, hareketi için ve bir bakış ile
kana bulanmış meydanın üzerinde
ölmede olan savaşçı, düşer.

Öter borazan ve kanlı dramda
son perde oynanmada, arenaya
indiğinde matador ve vahşi hayvanı
çağırır, uyandırır öfkesini korkmadan.
O, köpükler çıkararak ağzından,
kapıp yutar gözleriyle ve toprağı
yıkıp geçer, güçlü ayaklarıyla; ateşli kuyruğu
kamçılar böğrünü ve böğürerek bir yandan
kızışır daha fazla... Matadorsa sakin,
savuşturur atikçesine ve keskin kılıcı
saplar tam da orta yerine göğsünün onun.

Duruverir boğa ve dışavurur böğürüşü
acıyı, kuduruk derin öfkeyi, can çekişmeyi.
Boşuna uğraşır yenmek için dinsiz, imansız ölümü,
öç almak ister şimdi; ama kuvveti
yayılan, sıcak kan ile,
son bulur büyücek nefeslerde
ve acı ve o hiddet arasında, çılgına çeviren,
sallanır, düşer ve verir son nefesini böğürerek yeniden.

Sahipsiz kadavra, şerefsizcene,
Bu, barbar zaferi bir: kaskatı, gevşek,
boşta kalır güçlü ayaklar, gözler, bulanık
kıvılcım çaktığı görülür bir anlık, o gözlerde,
atılganlık, güç, gayret öylece,
ve akıverir boğazı aşağılık toprağa
sahipsiz, belki de saban altında
olurdu bir köylü ailesine
geçim kaynağı. İnsanlar işte böyle,
kutluyorlar en şen patırtı ile
aptal savaşçıyı yiğitliği için.
Gaddar gösteri, rezilliği İspanya'nın!



Jose Maria Heredia
(Santiago, Küba, 31 Aralık 1803-Meksiko, 7 Mayıs 1839)

Kaynak: Gezgin, U.B. (2017). Latin Amerika Şiiri Antolojisi - Derleyen ve İspanyolca’dan Çeviren: Ulaş Başar Gezgin [Latin American Anthology of Poetry – Comp. and trans. Ulas Basar Gezgin]

LATİN AMERİKA ŞİİRİ ANTOLOJİSİ[1] DERLEYEN VE İSPANYOLCA’DAN ÇEVİREN: ULAŞ BAŞAR GEZGİN Ruben Dario (1867-1916)             Gri Majör Senfoni             Salyangoz             Karasevda             Baharda Güz Şarkısı   Leopoldo Lugones (1874-1938)             Müzmin Bekar             Beyaz Yalnızlık             Ölümümün Öyküsü Jose Asuncion Silva (1865-1896)             Çakılı Yıldızlar             Yüzyılın Hastalığı             Ars      Vicente Huidobro (1893-1948)             Şiir Sanatı             Su Aynası             Yıldız                         Salvador Diaz Miron (1853-1928)             Gizemli             Paryalar Luis G. Urbina (1868-1934)             Eski Gözyaşı             Irmaklardır Yaşamlarımız Placido (Gabriel de la Concepcion Valdés) (1809-1844)             Anneme Veda             Gesler’in Ölümü Emilio Ballagas (1908-1954)             Şarkı             İsimsiz Ağıt Javier Heraud (1942-1963)             Nehir Jose Maria Heredia (1803-1839)             Boğanın Ölümü Jose Marti (1853-1895)             İki Vatan Luis de Sandoval y Zapata (1645-1683)             Müteveffa Bir Oyuncuya             Jose Luis Appleyard (1927-1998)             Sen Güneyli Manuel Gonzalez Prada (1848-1918)             Düşlüyoruz Doğduğumuz Andan Beri             Manuel Gutierrez Najera (1859-1895)             Anneannecik Jose Santos Chocano (1875-1934)             Fatihlerin Atları Manuel Martinez de Navarrete (1768-1809)             Üzünçlü Anılar Amado Nervo (1870-1919)             Kempis’e Pablo Neruda (1904-1973)             Şaraba Od             BOLİVYA ŞİİRİ Edgar Avila Echazu (d. 1932)             Karl Gustav Yung İçin Ağıt IV             Karl Gustav Yung İçin Ağıt V Gregorio Reynolds (1882-1948)             Lama             O Geceler... Edmundo Camargo Ferreira (1936-1964)             Yeraltı Halkı             Savaşçı Humberto Quino Marquez (d. 1950)             Bitimsiz Şiir Jesus Urzagasti (1941-2013)             Ormanda Bir Yıldız Pedro Shimose (d. 1940)             Yanıyor Yurdum, Belleğimde Kül Gibi Ricardo Jaimes Freyre (1866-1933)             Çarkalar Luis Fuentes Rodriguez (d. 1932)             Ağıt Antonio José de Sainz (1893-1959)             Sessizlik Nicolas Ortiz Pacheco (1893-1953)             Öpücük Franz Tamayo (1879-1956)             “Skerzolar”: Klaribel Baladı Jaime Mendoza (1874-1939)             Nenlerin Tini Manuel Maria Pinto (1872-1942)             Uankaralar

---

[1] Kitabın dipnotlarıyla ilgili olarak şunu belirtmemiz gerekiyor: ‘ç.n.’ olarak biten dipnotlar çevirene ait, diğer dipnotlar şiirlerin editörlerine ait. Aynısı, şairlerle ilgili verilen bilgiler için de geçerli.