DEVRİM VE PROTESTO ŞARKILARI: Avustralya’dan İrlanda’ya - Çeviri: Ulaş Başar Gezgin

DEVRİM VE PROTESTO ŞARKILARI: Avustralya’dan İrlanda’ya

Wolfe Tones (1973/2014). Helikopter Türküsü [The Helicopter Song]

Haritanov, V. (1975/2010). (SSCB) Zafer günü (şarkısı) [День Победы]

Rovics, D. (2017). Devrimden Sonra [After the Revolution] 

Helikopter Türküsü[1]

Bir kuş gibi gökte ve şehrin üstünde

“Üç mahkum kayıp” dedi gardiyan

“Bir kuş olmalı bu, damdan kaçan elbette

Ya da yeni bir bakan” dedi gardiyan.

Sabah erken saatlerde, uyurken görevliler

Uçtu küçük bir helikopter, öylece gökte

İndi avluya, volta atanların üstüne

“Sayıma hazır olun” derken gardiyan.

Bir kuş gibi gökte ve şehrin üstünde

“Üç mahkum kayıp” dedi gardiyan

“Bir kuş olmalı bu, damdan kaçan elbette

Ya da yeni bir bakan” dedi gardiyan.

İte kaka bata çıka avluda

Üç mahkum bir anda bindiler kuşa

Ve gök yarıldı da girdiler içine

“Yoksa firar mı bu acaba?” dedi gardiyan

Bir kuş gibi gökte ve şehrin üstünde

“Üç mahkum kayıp” dedi gardiyan

“Bir kuş olmalı bu, damdan kaçan elbette

Ya da yeni bir bakan” dedi gardiyan.

“Her yeri arayın, her duldayı, deliği,

Bulun onları yoksa uçururum kellenizi.

Asla izin veremez buna hak hukuk devleti.”

“Bulmayı unutun onları” dedi gardiyan.

Bir kuş gibi gökte ve şehrin üstünde

“Üç mahkum kayıp” dedi gardiyan

“Bir kuş olmalı bu, damdan kaçan elbette

Ya da yeni bir bakan” dedi gardiyan.

Sıradan bir gündü cinli ve brandili

Güneşleniyor idi, Adalet Bakanı

Ulaştığında ona firar haberi

“Teröristler olmalı” dedi gardiyan.

Bir kuş gibi gökte ve şehrin üstünde

“Üç mahkum kayıp” dedi gardiyan

“Bir kuş olmalı bu, damdan kaçan elbette

Ya da yeni bir bakan” dedi gardiyan.

Bir kuş gibi gökte ve şehrin üstünde

“Üç mahkum kayıp” dedi gardiyan

“Bir kuş olmalı bu, damdan kaçan elbette

Ya da yeni bir bakan” dedi gardiyan.

Söz-Müzik: Wolfe Tones[2]

Şuradan dinlenebilir: The Wolfe Tones - The Helicopter Song

https://www.youtube.com/watch?v=Ge6SxKPK0s8

(SSCB) Zafer Günü (Şarkısı)

Zafer Günü, ne kadar uzaktı bizden

Sönüp giden ateşte kaybolup giden köz gibi.

Kilometreler vardı arada, yanık ve tozlu,

Ne gelirse yaptık elimizden, çekmek için bu günü öne.

Kavuştak:

Bu Zafer Günü

Barut kokusuna doymuş,

Dinlencedir bu

Şakaklarda ağarmış saçlarla,

Sevinç gözyaşları bunlar,

Zafer Günü!

Zafer Günü!

Zafer Günü!

Nice günler nice geceler geçirdi

Açık hava ateşlerinde Anayurdumuz, uykusuz.

Çetin bir savaşa tutuştuk gece gündüz demeden,

Ne gelirse yaptık elimizden, çekmek için bu günü öne.

Kavuştak

Dönemedik hepimiz, merhaba anne...

Bir çiğ ile çıkıp gelmek isterdik yalınayak!

Avrupa’nın yarısını, yürüyerek aştık dünyanın yarısını,

Ne gelirse yaptık elimizden, çekmek için bu günü öne.

Kavuştak

Söz: Vladimir Haritonov

Müzik: David Tuhmanov

1975

Şuradan dinlenebilir: Victory Day (Den' Pobedy) - Vladimir Kharitonov

https://www.youtube.com/watch?v=-fOjJZ4ryq0

Devrimden Sonra

Ne günlerdi! Her zaman anımsarım.

Bir an olsun unutamam çünkü.

Ne günlerdi, gerçek miydi hayal mi

Bir kovboy filmiydi sanki

Ve dağıldığında toz bulutu

Ve parladığında güneş yeniden

Ve o da ne! Bir huzur sardı bizi

Herşey yoluna girecekmiş gibi

Yaşamak denilen şey işte böyleydi

Devrimden sonra.

En uzaktan en yakına

O fabrikadan bu fabrikaya

Dayanışmadan söz açıyordu işçiler

Ve reddediyorlardı savaş silahları yapmayı

Reddediyorduk füze yapmayı

Çok farklı birşey yapacaktık bundan böyle

Ve ilk kez tarihte

Gurur duyacaktı çocuklar, anne-babalarının yaptıklarından

Ve Gazze’de bir yerlerde güldü bir çocuk ve ağladı ardından

Devrimden sonra.

Ardına kadar açıldı hapishane kapıları

Ve sarıldı analar çocuklarına

Özgürlük Çanı’ydı bu çalan

Yerine geri koyunca polisler silahlarını

Bir milyon masum insan

Işıldadı baharlı havada

Ve içeridekiler, Ahmet, Mehmet diğerleri,

Bir yürüyüş eylediler Taksim Meydanı’nda

Ve yapacaklarını konuştular bundan sonra aralarında

Bundan sonra, devrimden sonra.

Silindi gitti tüm borçlar

Tüm yeni sömürgelerde

Ve terk etti askerler üslerini

Kavuştular sonunda ailelerine

Ve bir saldırmazlık anlaşması

İmzalandı tüm egemen devletlerle

Ve dağıldı tüm terörist örgütler

Nefret edilecek bir imparatorluk kalmayınca

Ve hepsi zeytin ağacı diktiler bir araya gelip

Devrimden sonra.

George Bush ve Henry Kissinger

Sevk edildi Dünya Mahkemesi’ne

Dünyaya hükmetme planları

‘Etkisiz hale getirildi’ kısa sürede

Kitle imha silahları onların,

Denetlendi ve imha edildi

Hurdaya çıkarıldı savaş gemileri

Su yüzü görmeyecekler bir daha onlar

Rahat bir nefes aldı sonunda tüm dünya

Devrimden sonra.

Güneş panelleri kuruldu çatılara

Yeni hatlar kondu raylara

Organik yiyecekler pazarlarda

Ve tüm o milyarderler

Sonunda öğrendiler paylaşmayı

“Kes zırıltını” dediler Bill Gates’e

“Bu adil değil” dediğinde

Ve ortaklaşmacı bir çiftliğe döndü malikhanesi

Devrimden sonra.

Ve tüm o siyasal şairler

Bilemediler ne yazacaklarını

Ondandır karar verdiler

Günü gün ederek yaşamaya

Birkaç yılımı aldı benim

Bulması dostlarımı, sevdiklerimi

Koy kafayı yat, onbire kadar

Ağaç damlar altında

Ve öğrendim sonunda banjo çalmayı da

Devrimden sonra.

David Rovics, 1967 doğumlu sanatçı

Şuradan dinlenebilir: David Rovics - After the Revolution

https://www.youtube.com/watch?v=VdodojUTMG0

---

[1] Şarkının öyküsü şöyle: 31 Ekim 1973’te 3 İRA militanı (İrlanda) cezaevinden (Mountjoy Cezaevi) helikopterle kaçarlar. Gardiyan, bir helikopterin avluya inmesini çok olağandışı bulduğu için, gelenin yeni bir bakan olduğunu sanır. Militanlar kaçtıktan sonra, gardiyan “savunma bakanının geldiğini sanmıştım” der. Bir mahkum yanıtlar: “Evet, gelen savunma bakanıydı; ama sizin değil bizim savunma bakanımız.” 1973’te çıkan şarkı, yasaklanmış olmasına karşın, 4 hafta liste başı oluyor.

[2] 1963’te kurulmuş, İrlandalı muhalif müzik grubu.

Kaynak: Gezgin, U.B. (2017). Şarkılarla Dünya Turu: Latin Amerika’dan Afrika’ya Protesto Şarkıları ve Türküler - Şarkı Sözü Çevirileri (1999-2017) [Globetrotting via Songs: Protest Songs and Folk Songs from Latin America to Africa– Comp. and trans. Ulas Basar Gezgin]. 

ŞARKILARLA DÜNYA TURU: LATİN AMERİKA’DAN AFRİKA’YA PROTESTO ŞARKILARI VE TÜRKÜLER Şarkı Sözü Çevirileri (1999-2017) Derleyen ve Çeviren: Ulaş Başar Gezgin İNTİ İLLİMANİ (İspanyolca’dan Çeviriler) İnti İllimani (2009). Çingene [Gypsy].  İnti İllimani (2009). Yalnız Değiliz [We’re Not Alone]. İnti İllimani (1997/2014). Özgürce [En Libertad] İnti İllimani (2007). Yıldızların Şarkısı [Canto de las Estrellas].  İnti İllimani (2007). Saban [El Arado]. İnti İllimani (2007). Samba Lando [Samba Landó]. İnti İllimani (2008). Yerlinin Sızlanışı ya da Sabanlar [Lamento del Indio (o Los Arados)].  İnti İllimani (2012). Herkes İçin Eğitim Dansı [Vals De La Educación Para Todos]. İnti İllimani (2012). Nasıl ki Öldürülüyor Bugün Siyahlar [Así Como Hoy Matan Negros]. İnti İllimani (2007). Masmavi Gözler [Ojos Azules].  İnti İllimani (2012). Aşık Olmadan Önce Yeniden [Antes de Amar de Nuevo]. İNKA TÜRKÜLERİ İsimsiz (2015). Ah memleketim Uşuya’m. Geleneksel İnka türküsü [Ushua Llaqtay] İsimsiz (2015). Akbabam Gidersen Andlara. Geleneksel İnka türküsü [El Condor Pasa] İsimsiz (2015). Bırak Uçsun Güvercinim. Geleneksel İnka türküsü İsimsiz (2015). Bozuk Para. Geleneksel İnka türküsü [Solischa] İsimsiz (2015). Geyik Düşleri. Geleneksel İnka türküsü. [Tarukaq Mosqoyning] İsimsiz (2015). Güneşin Çocukları. Geleneksel İnka türküsü [Intiq Churin] İsimsiz (2015). Hoşçakal Ayakuço Köyü. Geleneksel İnka türküsü. [Adiós Pueblo de Ayacucho] İsimsiz (2015). Huanito. Geleneksel İnka türküsü. [Uchuq Juancha] İsimsiz (2015). Memleket Özlemi. Geleneksel İnka türküsü. [Llakikay] İsimsiz (2015). Tambobambalı Bir Oğlan. Geleneksel İnka türküsü. [Tambobambino] LATİN AMERİKA’DAN (İspanyolca’dan Çeviriler) Puebla, C. (1960/2016). Teşekkürler Fidel’e [Gracias Fidel]. Jara, V. (1971/2010). Barış içinde yaşama hakkı [El derecho de vivir en Paz] Quilapayun (2012). Malembe [Malembe]. Quilapayun (2012). Buenos Aires’in kadınları [Las Mujeres De Buenos Aires]. Parra, V. (2009). Sağolsun Bu Ömür Var Ya [Gracias a la Vida].  DEVRİM VE PROTESTO ŞARKILARI: Avustralya’dan İrlanda’ya Wolfe Tones (1973/2014). Helikopter Türküsü [The Helicopter Song] Whelan, M. (2014). Ekmek ve Güller [Bread and Roses] Whelan, M. (2014). Özgürlükten Bahset Bana [Talk to me of Freedom] MacColl, E. (1965/2014). Muhasebe Baladı [Ballad of Accounting]  Phillips, U. (2017). Pilin Bitti [All Used Up] Morgan, P. (2006/2013). Kan var meydanda [Blood is on the Square]  Roach, Archie (2017). Çaldılar Çocukları [Took Away the Children] Vian, B. (2002). Asker kaçağı [Le Déserteur] Haritanov, V. (1975/2010). (SSCB) Zafer günü (şarkısı) [День Победы] Rovics, D. (2017). Devrimden Sonra [After the Revolution] İSPANYA İÇ SAVAŞI ŞARKILARI Adsız. (2009). Beşinci Alay [el Quinto Regimiento]. Hernández, M. ve Adomian, L. (1938/2002). Savaş, Anne [La guerra, Madre] Ochs, P. (2017). İspanya İç Savaşı Şarkısı [Spanish Civil War Song]. AFRO-AMERİKALI DİRENİŞ ŞARKILARI Afro-Amerikalı ilahisi (1867/2000). Özgür olacağız yakında [We Will Be Free One Day] Meeropol, A. ve Holliday, B. (1937/2015). Tuhaf Meyve [Strange Fruit] Cooke, S. ve Redding, O. (1964/2017). Bir Değişim Geliyor Bir Değişim [A Change Is Gonna Come]. Legend, J. (2014/2015). Şan [Glory] Afro-Amerikalı ilahisi (1867/2000). Üfle Surunu, Hadi Üfle Cebrail [Blow Your Trumpet, Gabriel]. PETE SEEGER Seeger,  P. (1964/2014).  Söyle Hangi Saftasın? [Which Side Are You on?] Seeger,  P. (1964/2014). Ne öğrendin okulda bugün? [What Did You Learn in School Today?] Seeger,  P. (2014). Joe Hill [Joe Hill] Seeger,  P. (2014). Öğretmen Ho Amca [Teacher Uncle Ho] Seeger, P. (2017). Sonsuza Dek Dayanışma [Solidarity Forever] JOAN BAEZ Baez, J. (2014). Bangladeş Şarkısı [The Story of Bangladesh] Baez, J. (2014). Çin [China] Baez, J. (2014). Saygon Gelini [Saigon Bride] COHEN ve DYLAN Cohen, Leonard (1969/2016). Partizan [Partisan] Dylan, Bob (1974/2016). Genç Kalasın Sonsuza Kadar [Forever Young] Dylan, Bob (1963/2016). Savaş Ağaları [Masters of War] ERMENİ TÜRKÜLERİ Adsız (2014). Göçebe (Anadolu Ermeni halk türküsü) Adsız (2014). Mahpustan Serçeye (Anadolu Ermeni halk türküsü) Adsız (2014). Mahpusun Düşü (Anadolu Ermeni halk türküsü) Adsız (2014). Sıla Özlemi (Anadolu Ermeni halk türküsü) Adsız (2000). Tilki (Anadolu Ermeni halk türküsü) AFRİKA GELENEKSEL ŞARKILARI Xhosa Güney Afrika Sözlü Geleneksel (2000). Yitik Sevgili. Hlubi Güney Afrika Sözlü Geleneksel (2000). Zuluların Kralı Şaka Mısır Afrika Geleneksel (2001). Bahaneler Ewe Afrika Geleneksel (2001). Bir Avrupalıdır bebek İbo Afrika Geleneksel (2001). Cenaze türküsü Fon Afrika Geleneksel (2001). Cenk nağmesi Ewe Afrika Geleneksel (2001). Kederi yaşamın Yoruba Afrika Geleneksel (2001). Üç dost Swahili Afrika Geleneksel (2001). Yoksul insan  AŞK ŞARKILARI Adsız (2014). Tüketti Susuzluğun Beni [შენმა სურვლიმა დამლია /Shenma Survilma Damlia] Pugaçeva, A. (1983/2010). Milyon kızıl gül [Миллион Алых Роз] Sinatra, F. (1966/2014). Beng Beng (Vurdu Beni Bebeğim) [Bang Bang (My Baby Shot Me Down)] Carpani, G. (1999). Şol Karanlık Mezarda [In Questa Tomba Oscura]. Bizet, G. (1875/2002). Carmen Operası’nın librettosundan parçalar. [Carmen]             İsyankar Bir Kuştur Aşk [L'amour est un oiseau rebelle].             Attığın Çiçek Bana [La fleur que tu m'avais jetée].             Korkmuyorum İşte [Je dis que rien ne m'épouvante].             İşte Kadril Voici [La quadrille]. TÜRKÇE’DEN İNGİLİZCE’YE / A COLLECTION OF TURKISH SONGS IN ENGLISH Grup Yorum (2008/2009). The shanty & the skyscraper [Gecekondu ile gökdelen]. Grup Yorum (2008/2009). Ask them about me [Sor beni]. Grup Yorum ve Hasan Hüseyin Korkmazgil (1989/2009). The human market [İnsan pazarı]. Arkan, H. (2014). Crazy Olive [Delice Zeytin].  ŞARKI LİSTESİ (YOUTUBE BAĞLANTILARI)