Devletler ve Marşları - Giriş

Devletler ve Marşları

Giriş

Ulaş Başar Gezgin

1. Latin Amerika’nın Devlet Marşları Üzerine

Bu bölümde, Latin Amerika ülkelerinin devlet marşlarını inceliyoruz. Marşların çoğu, İspanyol sömürgecilere karşı bağımsızlığın kazanıldığı dönemde yazıldığı için, özgürlük, bağımsızlık ve kurtuluş savaşı, çok sık işlenen izlekler. Ayrıca, bölgedeki marşların çoğu, dinlemesi keyif veren ezgilere sahip.

Antigua ve Barbuda’nın marşı bir özgürlük şarkısı:

“(...)

Ulusların tanrısı, kutsamaların

Ülkemizin üstüne olsun;

Hep yağmur ve güneş parıltısı göndererek,

Ürünle ve çiçekle doldur tarlalarını;

Biz, onun çocukları yalvarıyoruz sana,

Bize güç, inanç, bağlılık ver,

Asla yenilmeden, hep ayakta kalarak

Koruması için özgürlüğünü.”

Arjantin’in marşı bir diğer özgürlük şarkısı:

“Duyun ölümlüler! Kutsal haykırışı:

Özgürlük, özgürlük, özgürlük!

Duyun kırılan zincirlerin gürültüsünü:

Görün soylu Eşitlik’i tahtta.

Kurdular o en şerefli tahtı

Güney’in birleşik bölgeleri!

Ve yanıt verdi dünyanın özgür halkları:

Selam olsun Büyük Arjantin Halkı’na!”

Aruba’nın marşında, özgürlüğe ek olarak, ülke sevgisi öne çıkıyor; adaların coğrafi özellikleri anılıyor.

Bahama da, marşında coğrafi özelliklerini anan ülkelerden.

Barbados da, marşında coğrafi özellikleri anıyor; bir de “Tanrı bizi korudukça bize birşey olmaz” gibi bir görüşe yer veriliyor.

Belize, marşında, kendini ‘özgürlerin ülkesi’ olarak (‘azat olmuş köleler’ anlamında)  tarifliyor. Bu şirin ülke, kendini zorbaların ve despotların korkulu düşü olarak konumlandırmış. Eril dil dışında, kölelik karşıtı içeriğiyle öne çıkıyor:

“Ey Karayip Denizi’ndeki Özgürler’in Ülkesi,

Erkekliğimiz üstüne ant içiyoruz özgürlüğüne!

Vakit geçiremez hiç bir zorba burada, kaçmalıdır despotlar

Demokrasinin bu dingin sığınağı

Çimenleri kutsayan atalarımızın kanı

Özgürlük getirdi kölelikten, zalimin değneğinden,

Doğruluğun gücü ve Tanrı’nın iyiliğiyle,

Odun kırıcılar olmayacağız artık.”

Öte yandan, Belize’nin bir de, devlet marşıyla birlikte anılan bir milli duası var. Dua, Tanrı’ya yönelik isteklerden oluşuyor:

“Göksel bilgeliğinin ışığı yönetsin tasarılarını

Ve çabalarını onların, böylece yardımınla ulaşalım

Amaçlarımıza. Rehberliğinde, tüm

Çabalarımız, barışa, toplumsal adalete, özgürlüğe, ulusal

Mutluluğa yönelsin, çalışkanlığın artmasına, ılımlılığa ve yararlı bilgiye.”

Bolivya’nın marşında özgürlük ve kölelik karşıtlığı ön planda. Marşın nakaratı, “köle olmaktansa ölüm!” Bu izleğe, başka sözcüklerle olmakla birlikte diğer kıtalarda da yer veriliyor:
“Burada tahta çıktı adalet,

Unutulsun aşağılık zulüm.

Ve çalsın o şanlı zil.

Özgürlük! Özgürlük! Özgürlük!

Büyük Bolivar’ın çocukları

Ant içtiler binlerce kez,

Görmektense küçük düşürüldüğünü

Vatan’ın yüce bayrağının, ölürüz!”

Brezilya, uzun marşında, özgürlüğün yanında eşitliğe ve adalete de yer açıyor:

“(...)

Bu eşitlik sözü

Güçlü kollarımızla korunduğu sürece,

Göğsünde ey Özgürlük,

Ölümü bile yener kalbimiz.

(...)”

Cayman Adaları’nın marşında, coğrafi özellikler ile Tanrı’ya vurgu var.

Dominik Cumhuriyeti’nin marşında, bağımsızlık ve kölelik karşıtı kurtuluş savaşı öne çıkıyor. Yine eril dil eleştirilebilir. Onun dışında bu, köle olmayı reddeden bir halkın ezgisi.

“(...)

Ama cesur ve başeğmez Kiskeya

Yüksekte tutacak alnını her zaman

Değil mi ki bin kez köleleştirilse de

Bilir binlerce kez özgür olmayı.

(...)

Yurttaşlar, gösterelim kalkarak

Yüzümüzü, bugün herzamankinden daha gururlu;

Yerle bir olacak Kiskeya

Köle olmaktansa bir daha.”

Dominika’nın İngilizce olan marşı, ülkenin coğrafi özelliklerini öne çıkaran marşlardan. 

Ekvador’un ‘Selam Ey Vatan’ başlıklı marşı, vatan sevgisini konu alıyor.

El Salvador marşı da vatan sevgisini işliyor ve yurttaşlardan gerekirse kendilerini feda etmeleri isteniyor. Özgürlük ve tarih, diğer öne çıkan izlekler:

“(...)

Özgürlük, inağıdır, rehberidir

Ki savunmuştur onu binlerce kere;

Ve birçok kez, hunharca zorbalığın

Karşı koydu nefret dolu gücüne.

Üzünçlü ve kanlıdır tarihi onun,

Ama üstün ve parıltılı aynı zamanda;

Haklı şanın kaynağı,

Spartalı gururunda büyük ders.

Yılmaz doğuştan cesareti,

Ölümsüz bir kahraman vardır her insanda

Yücelerde kalmayı bilen

Yücelerinde, atasözlerine konu eski yiğitliğin

(...)”

Grenada’nın marşı, geleceğe bakan bir marş. “Tanrı ulusumuzu kutsasın” biçiminde bitiyor.

Guatemala, marşında köleliğe karşı bayrak açan bir diğer ülke:

“Mutlu Guatemala! Sunakların

Kirletilmesin taş yüreklilerce;

Ne de köleler olsun boyunduruğa razı

Ne de zorbalar olsun yüzüne tüküren.

Yarın kutsal toprağın

Tehdit edilirse düşman işgaliyle,

Rüzgarda özgür, güzel bayrağın,

Haykıracak: Ya zafer ya ölüm.

(...)”

Guyana, marşında kendini ‘özgürler ülkesi’ (azad olmuş köleler ülkesi) olarak tarifleyen bir diğer ülke. Bu marş da, köleliğe karşı bayrak açıyor ve ülkenin  6 etnik grubunu anıyor. Ülkede, İngiliz sömürgeciliğinin bir ürünü olarak, çoğunluk, Hindistan’dan getirilen işçilerin 2., 3. vd. kuşağından oluşuyor.

Dünya tarihinde köle ayaklanmasıyla ilk özgür olmuş olan Haiti’nin marşında bayrak ve vatan için ölmek kutsanıyor. Diğer ülkelerdekilerin tersine, Haiti’nin marşı, köleliğe karşı bayrak açan bir marş değil. Bunun nedeni, bu marşın bağımsızlıktan 100 yıl sonra kabul edilmiş olması olabilir.

Honduras’ın marşı, coğrafi güzellikler övgüsüyle başlayıp bayrak, vatan ve vatan için onurlu ölüm gibi izleklere yöneliyor.

Jamaika’nın marşı, Jamaika’yla ilgili olarak Tanrı’ya yöneltilmiş dileklerden oluşuyor. Bu marşta, kan, düşman, savaş vb. gibi öğeler yok.

Kolombiya’nın marşı, bağımsızlık ve özgürlüğü anıyor:
“(...)

“Bağımsızlık” diye bağırıyor

Latin Amerikan dünyası:

Kahramanların kanıyla yıkanıyor

Kolomb’un toprağı.

(...)”

Kosta Rika’nın marşı, barış ve emeğe vurgu yapıyor. Eril dili dışında övgüye değer:

“Soylu vatan, güzel bayrağın

İfadesi bize verdiğin yaşamın:

Berrak mavi gökyüzün altında

Uzanır barış, beyaz ve saf.

Doğurgan emeğin direngen kavgası içinde

Ki kızartır yüzünü insanların,

Kazanırlar çocukların, tarım işçileri

Bitimsiz saygınlık, saygı ve onur,

Bitimsiz saygınlık, saygı ve onur.

Selam ey soylu ülke!

Selam aşkın anası!

Biri çıkıp lekelemeye kalkarsa görkemini,

Halkını göreceksin, yiğit ve erkekçe

Tüf kamalarını silahlarla değişirken.

Selam ey vatan! Cömert toprağın

Tatlı sığınak oluyor bize, geçim sağlıyor;

Berrak mavi gökyüzün altında

Sonsuza dek yaşasın barış ve emek!”

Küba’da devrimden sonra marş değiştirilmiyor. Marş, aşağıdaki görüldüğü gibi, kurtuluş savaşından çeşitli öğeler taşıyor:

“Savaşa koşun Bayamolular,

Değil mi ki Vatan, gururlu bilir sizi;

Korkmayın şanlı bir ölümden,

Değil mi ki yaşamak sayılır vatan için ölmek.

Zincirler içinde yaşamak

Alçakça, rezilce yaşamaktır;

Duyun sesini, savaş borusunun;

Silahlara, yiğitler, koşun!

Zincirler içinde yaşamak

Alçakça, rezilce yaşamaktır;

Duyun sesini, savaş borusunun;

Silahlara, yiğitler, koşun!”

Meksika’nın marşı da kurtuluş savaşına gönderme yapıyor. Görece uzun olan bu 160 yaşındaki marşta, düşmanlar, vatan için kan dökme ve kendini feda etme gibi öğelere rastlıyoruz:

“Meksikalılar, savaş çağrısında

Hazırlayın kılıcı ve zinciri.

Ve titresin yeryüzü, çekirdeğinden,

Topların gümbürdemesiyle.

Ve titresin yeryüzü, çekirdeğinden,

Topların gümbürdemesiyle!”

Nikaragua’nın marşı, geçmişteki savaşları unutmamakla birlikte geleceğe bakıyor:
“Selam sana Nikaragua! Toprağında

Duyulmuyor top sesleri artık,

Kardeşlerin kanıyla boyanmıyor

İki renkli görkemli bayrağın.

Parlasın gökyüzünde güzel barış,

Hiç bir şey lekelemesin ölümsüz görkemini

Sana çalışmak yaraşır

Ve onur, zafer işaretindir senin!”

Panama marşı da, geçmişi anıp geleceğe bakan marşlardan. Ancak bu coğrafyayı yerlilerin değil de Kolomb’un olarak kodlaması eleştirilmeyi hak ediyor:

“Kazandık zaferi sonunda

Sevinçli birlik toprağında;

Harlı, görkemli ateşlerle

Aydınlanıyor yeni ulus.

Kapanmalıdır bir örtüyle

Geçmişin azabı, çarmıhı;

Tapılmalı gökyüzünün mavisine

Parıltılı ışıltının bireşimiyle.

İlerleme okşuyor ocağını.

Yüce şarkının ölçüsü ile,

Görüyorsun kükreyişini iki denizin de

Yol açıyor soylu görevin için.

Çiçeklerle kaplı toprağında

Yerin serinliğinin öpüşüyle,

Durdu savaşçı gürültüler;

Kardeşçe sevgi hükmediyor yalnızca.

İleriye kazma-kürekle,

Çalışmaya, daha fazla gecikmeden,

Ve böyle olacağız iş’te, bayramda,

Bu verimli dünyasında Kolomb’un.”

Paraguay’ın marşı, sömürgecileri mahkum ediyor ve köleliği lanetliyor:

“Paraguaylılar, ya Cumhuriyet ya Ölüm!

Yiğitliğimiz özgürlük verdi bize;

Ne ezenler ne köleler varolabilir

Birliğin ve eşitliğin olduğu yerde.

Amerika halkları ne yazık ki

Ezildi üç yüzyıl, kral altında,

Ama gururla yükseldiği bir günde,

“Yeter artık!” dedi ve yıkıldı krallık.

Savaşarak heybetli

Gösterdiler savaşçı şanlarını;

Ve yıkarak yüce tacı,

Yükselttiler zafer beresini.

(...)

Lanet feodalizmin mezarından

Yükseliyor özgürce, tapılası Anavatan;

Zalimler, diz çökün karşımızda!,

Yurttaşlar, ses verin Marş’a!

Ses verin haykırışa: “Ya Cumhuriyet ya ölüm!”,

Yayıyor onu göğüslerimiz inançla,

Ve yankılanıyor o, dağlarda

(...)

Ya özgürüz ya köleyiz ortası yok

Ve bir uçurum ayırıyor bu ikisini.

(...)”

Peru’nun ‘Özgürüz ve Öyle Kalalım Sonsuza Dek’ adını taşıyan marşının vurgusu özgürlüğe:

“(...)

Ezilen Peru Halkı uzun süre,

O korkunç zinciri taşıdı

Mahkum edilerek köleliğe,

Uzun süre sessizce sızladı.

Ama kutsal ‘Özgürlük’ çığlığı,

Bir kez duyuldu mu kıyılarında,

Silkeleniyor kölenin kayıtsızlığı,

Kalkıyor eğilmiş başlar da.

(...)”

Porto Riko, ABD’nin bir parçası. Ancak güçlü bir bağımsızlık hareketine sahip. Bağımsızlık yanlılarının 150 yıldır söylediği ‘Borikenli’ adlı marş, oldukça ilerici sözlere sahip:

“Uyan Borinkenli

İşaret verildi!

Uyan artık o düşten

Savaşmak zamanıdır!

Bu yurtsever çağrıyla

Yanmıyor mu yüreğin?

Gel! Heyecanlanıyoruz

Top atışıyla.

Bak, Kübalı’ya

Özgür olacak yakında;

Kılıç, ona

Özgürlüğünü verecek…

Kılıç, ona

Özgürlüğünü verecek.

(...)

Zorbalar istemiyoruz artık,

Yıkılsın zorbalıklar,

Zaptedilmez kadınlar da

Bilirler savaşmayı.

Özgürlük

İstiyoruz biz,

Ve kılıçlarımız

Verecek onu bize.

Ve kılıcımız

Verecek onu bize.

Gelin, Borinkenliler,

Gelin şimdi,

Özgürlük istiyoruz,

Özgürlük istiyoruz.

Özgürlük, özgürlük!”

Bir ada ülkesi olan Saint Kitts ve Nevis’in marşı, barışa vurgu yapıyor ve Tanrı’nın koruyuculuğuna güvenildiği belirtiliyor.

Bir diğer ada ülkesi olan Saint Lucia’nın marşında, coğrafi özellikler vurgulanıp Tanrı anılıyor.

Yine bir ada ülkesi olan Saint Vincent ve Grenadinler, yukarıdaki iki örnekteki gibi coğrafi özellikleri öne çıkarıp Tanrı’yı anıyor.

Surinam’ın ‘Tanrı Surinam’la Olsun’ adındaki marşı, Tanrı’yı anarak başlayıp ülke sevgisine odaklanan kısa bir marş.

Şili’nin 100 yaşındaki marşı, girişte, Tanrı’yı ve ülkenin coğrafi özelliklerini anıyor. Daha sonra, kendini ülke için feda etme düşüncesi işleniyor. Marşın nakaratı şöyle:

“Ya mezarı olacaksın özgürlerin

Ya da sığınak, zulme karşı”

Trinidad ve Tobago’nun marşı, özgürlük ve ülke sevgisine odaklanıp Tanrı’yı anıyor. Marşın nakaratı, eşitlikçiliği dolayısıyla anılmaya değer:

“Burada tüm inançlar ve ırklar, eşit yer buluyor kendine,

Ve Tanrı kutsasın ulusumuzu”

Uruguay’ın marşında kurtuluş savaşına ve özgürlüğe vurgu var:

“Uruguaylılar, ya vatan ya mezar.

Ya özgürlük ya şanlı ölüm.

Ruhun verdiği sözdür bu

Ve kahramanca tutacağımız.

Özgürlük, özgürlük, Uruguaylılar

Bu haykırış kurtardı vatanı

Ve ağır çarpışmada, yiğitlerde

En büyük coşkunluğu uyandırdı

Bu kutsal armağanı, şanı

Hakettik, zorbalar: titreyin!

Özgürlük diye haykıracağız kavgada

Ve yine özgürlük diye haykıracağız ölürken de!”

Venezuela’nın marşı, kurtuluş savaşını ve köleliği anıyor. 130 yıllık marşta, köleliğin nasıl bir dönem olduğu anımsatılıyor:

“Zincirler altında!

Bağırıyordu efendi

ve yoksul, kulübesinde

özgürlük istedi”

Yazının başında belirttiğimiz gibi, Latin Amerika ülkelerinin marşları, çoğunlukla kurtuluş savaşına, özgürlüğe ve bağımsızlığa odaklanıyor. Latin Amerika’nın çoğunlukla tek bir sömürgeciden, İspanyol sömürgecilerden muzdarip olmasından olsa gerek, kıtanın genelinde, marşlarda büyük benzerlikler var. Bu açıdan, Latin Amerika çok özel. Başka hiç bir bölgede, marşlar arasında bu kadar izleksel benzerlik bulunmuyor. Latin Amerika marşları, savundukları siyasal değerler açısından, Avrupa devletlerinin marşlarının çoğundan daha ileride. Yine de kimi marşlardaki eril dil, kan ve feda vurgusu eleştiriye açık.

2. Afrika Ülkelerinin Devlet Marşları Üzerine

Bu bölümde, Afrika ülkelerinin devlet marşlarını inceliyoruz. Afrika, ekonomik olarak geri kalmış bir kıta olarak bilinse de, devlet marşlarının çoğunda sömürgecilik karşıtı ruhun yaşatıldığını ve devrimci bir içeriğin sunulduğunu görüyoruz. Marşlar konusunda, Afrika ülkelerinin önemli bir bölümünün, dini ve/ya da krallığı yücelten birçok Avrupa ülkesinden ileride olduğunu söyleyebiliriz.

Angola’nın marşı, kurtuluş savaşını ve sosyalist düşünceyi yansıtıyor:

“Ey Anayurt, asla unutmayacağız

4 Şubat kahramanlarını.

Ey Anayurt, selamlıyoruz evlatlarını

Bağımsızlık için ölen.

Onur duyuyoruz geçmişimizle, tarihimizle,

Yeni İnsan’ı inşa ettiğimiz gibi, Emeğimiz’le.

(son iki satır yinelenir)

KORO

İleri Angola!

Halklar’ın gücüyle Devrim!

Birleşik bir Ülke, Özgürlük,

Tek Halk, Tek Ulus!

(KORONUN YİNELEMESİ)

Yükseltelim özgürleşmiş sesimizi

Afrika halklarının şanı için.

Yürüyeceğiz, ey Angola savaşçıları,

Ezilen halklarla dayanışma içinde.

Yiğitçe savaşacağız Barış için

Dünyanın ilerici güçleriyle birlikte”

Benin’in marşında hem kurtuluş savaşının izlerini görüyoruz hem de ülkenin coğrafi güzelliklerinin övülmesini:

“Eskiden, çağırışında, atalarımız

Bilirlerdi güç ile, ateş ile, coşku dolu

Çarpışmayı zorlu savaşlarda, kan pahasına.

Siz de katılıyorsunuz saflara, bugünün kurucuları,

Birlikte daha güçlü, hergün, görev için,

Gelecek kuşaklar için, inşa ediyorsunuz durmaksızın.

KORO

Kalkın, Benin’in çocukları!

Yankılanan özgürlük çığlığı

Duyuluyor ilk ışığında sabahın

Kalkın, Benin’in çocukları!

Öfke ve nefret rüzgarı estiğinde heryerde.

Beninli, gururlu ol, serinkanlı ol,

Güvenerek geleceğe, gözet bayrağını!

Okuyacaksın yeşilde, bahar umudunu,

Yiğitliğini simgeler kırmızı, atalarının;

En büyük hazineleri müjdeliyor sarı.

Güneşli dağların, palmiyelerin, yeşilliklerin

Aziz Benin, canlı giysini oluşturur heryerde.

Meyve zenginliğini sunar toprağın.

Benin, şimdiden başlayarak, tüm çocukların

Birleşmiş, paylaşıyorlar umudu,

Seni hep iyilikte, bollukta görme umudunu sonsuza dek.”

Botswana’nın marşında Tanrı ve ülke sevgisi görülüyor:

“(...)

Uyanın, uyanın, ey erkekler uyanın!

Ve onların yanında durun kadınlar,

Çalışacağız birlikte ve hizmet edeceğiz

Bu ülkeye, bu mutlu ülkeye!

(...)”

Burkina Faso’nun marşı, dünyadaki en devrimci marşlardan biri:

“Bin yıllık onur kırıcı değneğe karşı

Uzaktan geldi zorbalık, boyun eğdirmek için onlara yüzyıl.

Başkalaşmış alaysı kötülüğe karşı

Yeni yayılmacılıkta ve onların yerli işbirlikçileriyle

Teslim oldu birçoğu ve direndiler başkaları.

Ama yenilgiler, başarılar, ter, kan

Güçlendirdi yiğit halkımızı ve tohumladı kahraman mücadelelerini.

KORO

Ve tek bir gece topladı kendinde

Tüm bir halkın tarihini.

Ve tek bir gece başlattı zafer yürüyüşlerini

Mutluluk ufkuna doğru.

Tek bir gece birleştirdi halkımızı

Tüm halklarıyla dünyanın,

Özgürlüğü ve ilerlemeyi elde etmede

Ya vatan ya ölüm, kazanıyoruz.

Devrim’in canlı kaynağıyla beslenmiş.

Özgürlük ve barış gönüllüleri

4 Ağustos’un selamlayan gece enerjisiyle,

Elde silah yoktu yalnızca, bir de ve herşeyin üstünde

Kalpte alevle, özgürleştirmek üzere

Faso’yu sonsuza dek, zincirlerinden

Buradakilerin ve bağımsızlığa, egemenliğe adanmış ruhu kirleten herkesin.

KORO

Ve yeniden kazanılmış şerefle bundan böyle

Sevgiyle, onurla, eşlik ederek insanlığa,

Şarkı söylüyor zafere, Burkina halkı,

Kurtaran, özgürleştiren emeğin şanına.

İnsanın insanı sömürmesine hayır!

İleri, tüm insanların mutluluğu için,

Bugünün ve yarının insanlarıyla, buradaki tüm insanlarla ve herzaman!

Halk devrimi, bizim besleyici özümüz.

İlerlemenin ölümsüz analığı, insan önünde.

Oydaşılmış halk yönetiminin sonsuz ocağı,

Ulusal kimliğin, sonunda, yurttaşlık haklarına sahip olduğu yer,

Adaletsizliğin yerini sonsuza dek yitirdiği yer

Işıldıyan dünyanın kurucularının ellerinden

Yurtsever antların ürün verdiği yer heryerde, parladığı yer sınırsız sevinç güneşlerinin.

KORO”

Burundi’nin marşı, Burundi’ye hitaben yazılmış bir marş. Yurt sevgisini konu ediniyor ve Tanrı, bağımsızlık ve özgürlüğü anıyor.

Cape Verde’nin marşında özgürlüğe vurgu var:

“Şarkı söyle, kardeş

Şarkı söyle, kardeşim

Bir şarkıdır Özgürlük

Ve kesindir İnsan için”

Çad’ın marşında, yurt sevgisi baskın. Özgürlük ve Tanrı anılıyor.

“Çad halkı, kalk ve üstüne al bu görevi!

Kazandın toprağı ve hakkını;

Cesaretinden doğacak, özgürlüğün.

Aç gözlerini, senindir gelecek.”

Ekvator Ginesi’nin marşında, bağımsızlık, özgürlük ve sömürge karşıtlığı konu ediliyor:

“Ardımızda iki yüzyıllık

Sömürgelik dönemi,

Kardeşçe birlik içinde, ayrımsız,

Özgürlüğü söyleyelim!”

Afrika’nın en genç ülkelerinden biri olan Eritre’nin (1993’te bağımsız oluyor) marşında bağımsızlık savaşının izleri görülüyor:

“(...)

Eritre, ezilen halkının gururu,

Kanıtladı doğruluğun hakim olduğunu.

(...)”

Etiyopya’nın marşında, yüce tutulan birçok değer anılıyor:

“Yurttaşlığa saygı güçlüdür Etiyopyamız’da;

Ulusal gurur görülür, parlar bir kıyıdan öbür kıyıya.

Barış için, adalet için, halkların özgürlüğü için,

Eşitlikte ve sevgide birleştik.

Temelimiz sağlam, ihmal etmiyoruz insanlığı;

Çalışarak yaşayan insanlarız.

(...)”

Fildişi Sahili’nin marşı da, Etiyopya’nınki gibi insanlık değerlerini anıyor:

“(...)

Gururlu Fildişliler, vatan çağırıyor bizi.

Getirdiysek özgürlüğü huzur içinde,

Örnek olmaktır görevimiz,

İnsanlığa sözverilmiş umut örneği,

Biçimlendirirken yeni inançta birleşmiş olarak

Gerçek kardeşlik ülkesini.”

Gabon’un marşı, barışı konu alıyor; ancak kimi kesimleri ötekileştirmekten de geri durmuyor:

“(...)

Evet, atalarımızca düşlenen güzel günler

Varır bize sonunda, sarar varlığımızı,

Ve kovalar büyücüleri, o hain sahtekarları.

Zehir ekenleri ve korku saçanları.

(...)”

Gambiya’nın marşı da, Etiyopya ve Fildişi Sahili’ninki gibi insanlık değerlerine vurgu yapıyor. Tek bir farkla, son kıtada Tanrı anılıyor.

“Anayurdumuz Gambiya için

Çabalıyoruz, çalışıyoruz ve dua ediyoruz,

Birlik içinde yaşasın herkes,

Özgürlük ve barış, hergün.

Adalet hükmetsin yaptıklarımıza

Ortak iyiliğe doğru,

Ve katılsın çeşit çeşit halklarımız

Kanıtlamak için insanların kardeşliğini.

(...)”

Gana’nın marşında birtakım ilerici öğeler öne çıkmakla birlikte din ağır basıyor. Bir diğer öne çıkan izlek, vatan sevgisi.

(...)

“Ve yardımcı ol direnmemizde zalimin egemenliğine

Hep tüm irademizle ve gücümüzle.

(...)”

Gine’nin marşının ana izleği özgürlük:

“(...)

Özgürlük! Bu bir halkın sesi

Tüm kardeşlerini kendi kaderlerini tayin etmeye çağıran bir halkın.

(...)”

Gine-Bissau’nun marşında, hem kurtuluş savaşına hem de evrensel değerlere vurgu var:

“Güneş, ter, yeşillik ve deniz,

Acı ve umut yüzyılları;

Bu, atalarımızın ülkesi.

Meyvesi ellerimizin,

Kanımızın çiçeğinin:

Bu, bizim sevgili ülkemiz.

KORO

Çok yaşasın şanlı ülkemiz!

Mücadelemizin bayrağı

Dalgalanıyor göklerde.

İleri, yabancı boyunduruğuna karşı!

Kuracağız

Barışı ve ilerlemeyi

Ölümsüz ülkemizde!

Barışı ve ilerlemeyi

Ölümsüz ülkemizde!

Aynı gövdenin dalları,

Gözler, aynı ışıkta;

Bu, birliğimizin gücü!

Kara ve deniz,

Şafak ve güneş şarkı söylüyor

Meyve verdiğini söylüyor mücadelemizin!

KORO”

Güney Afrika’da, apartheid’ın kaldırılmasıyla az ve öz bir marş benimseniyor. Bu marş, yalnızca baskın dilde değil azınlık dillerinde de okunuyor:

“Birlikte olmaya çağrı,

Ve birleşik olarak var kalacağız,

Özgürlük için yaşayalım ve çabalayalım,

Ülkemiz Güney Afrika’da.”

Kamerun’un marşı, memleket sevgisi ve vatan borcuna ayrılmış.

Kenya’nın marşı, Tanrı’dan Kenya için dilenen dilek biçiminde.

Kongo Cumhuriyeti’nin marşı, birlik olmak ve gerekirse kendini vatan için feda etmek gibi izlekleri işliyor.

Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin marşında, sömürgecilik karşıtı ve sosyalist izlekler öne çıkıyor:

“Uyan Kongolu,

Yazgıyla birleşmiş,

Birleşmiş, bağımsızlık mücadelesiyle,

Kaldıralım çok zamandır eğik duran başımızı

Ve şimdi sürdürelim barış içinde yürümeyi,

Ey ateşli insanlar, emekle, kuracağız öncekinden daha güzel bir ülkeyi, barış içinde.

Yurttaşlar, ses verin dayanışmanızın kutsal marşına,

Gururla selamlayın altından amblemini egemenliğinizin, Kongo.

Kutsal nimeti (Kongo) atalarımızın (Kongo),

Ey (Kongo) sevgili ülke (Kongo),

Yerleşeceğiz toprağına ve güvenceye alacağız büyüklüğünü.

(30 Haziran) ey tatlı güneşi (30 Haziran) 30 Haziran’ın,

(Kutsal gün) tanık ol (kutsal gün) ölümsüz özgürlük andına

Çocuklarımıza aktardığımız, sonsuza dek.”

Lesotho’nun marşında ana izlek, yurt sevgisi. Tanrı anılıyor.

Liberya’nın marşında özgürlük ve mutluluk konu alınıyor, Tanrı anılıyor.

Madagaskar’ın marşı, ülke sevgisi ve ülkeye bağlılığı konu alıyor, sık sık Tanrı’yı anıyor.

Malawi’nin marşı, Tanrı’ya hitaben yazılmış bir dilek niteliğinde. Ülkenin coğrafi güzellikleri anılıyor ve Tanrı’dan “tüm düşmanlara, açlığa, hastalığa, kıskançlığa” engel olması isteniyor.

Mali’nin marşı, birlik olmak, düşman, gerekirse vatan için ölmek gibi izlekleri işliyor. Birlik olmaktan kasıt, yalnızca Mali’nin değil, Afrika’nın da birliği. Dolayısıyla, Mali’nin marşının Afrika enternasyonelizminden yana olduğunu bu noktada belirtebiliriz:

“(...)

Doğruluyor Afrika sonunda

Selamlıyoruz yeni günü

Selamlıyoruz özgürlüğü

Yürüyoruz birliğe doğru

Yeniden kazanılmış gurur

Taşıyor kavgamızı

Sözümüze bağlı kalarak

Afrika’yı bir yapmak sözümüze

Kalkın kardeşlerim hep birlikte

Şeref buluşmasına.”

Mauritius’un marşında memleket sevgisi işleniyor, Tanrı’dan Mauritius’u kutsaması isteniyor.

Mozambik’in 2002’de kabul edilen marşında ülkenin coğrafi güzelliklerinin övülmesi, ülke sevgisi ve sömürgecilik karşıtlığı var. Şöyle bitiyor marş:

“(...)

Ant içiyoruz senin üstüne ey Mozambik:

Hiç bir zorba, köleleştiremeyecek bizi.”

Mozambik’in bağımsızlıktan (1975) 2002’ye dek geçerli olan marşında ise, sömürge karşıtlığı ve sosyalist izlekler keskin bir biçimde öne çıkıyordu:

“Çok yaşa FRELİMO,

Mozambik halkının rehberi,

Kahraman insanlar ki ellerinde silahlar,

Devirdiler yayılmacılığı.

Birleşti tüm halklar

Rovuma’dan Maputo’ya,

Sömürgeciliğe karşı mücadele

Sürecek ve kazanılacak.

KORO

Çok yaşa Mozambik!

Çok yaşa bayrağımız, Ulusumuz’un simgesi!

Çok yaşa Mozambik!

Senin için savaşacak Halk’ın.

Tüm dünyayla birlikte,

Savaşarak burjuvaziye karşı,

Mezar olacak ülkemiz

Sermaye düzenine ve sömürüye

Mozambik Halkı,

İşçiler ve köylüler,

Çalışanlar

Hep ürün verecekler.

KORO”

Namibya’nın marşında özgürlük ve bağımsızlık işleniyor.

Nijer’in marşında da özgürlük ve bağımsızlık işleniyor.

Nijerya’nın marşının ilk bölümü ülke sevgisinden, ikinci bölümü Tanrı’ya ülke için dilek dilemekten oluşuyor.

Orta Afrika Cumhuriyeti’nin marşında sömürgecilik karşıtlığı oldukça belirgin:

“Ey Orta Afrika, Bantular’ın beşiği!

Yeniden al saygınlık hakkını, yaşam hakkını!

Boyunduruk altındaydın uzun süre, herkes aşağıladı seni,

Ama kırarak zorbalığı, bugünden başlayarak.

Emeğinde, düzeninde, saygınlığında,

Yeniden kazanıyorsun hakkını, birliğini,

Ve geçmek için bu aşamadan,

Seni çağırıyor atalarının sesi.

KORO:

Çalış! Düzen ve saygınlık içinde,

Haklara saygılı, birliğe saygılı,

Yokederek sefaleti ve zorbalığı,

Sallayarak Ülke’nin bayrağını.”

Ruanda’nın marşı, ülkenin coğrafi güzelliklerinin övülmesiyle başlayıp sömürge karşıtlığına yöneliyor:

“(...)

Tüm Afrika’yı yakıp yıkan

Yayılmacı-sömürgeci boyunduruğu kırdın sen

Ve böylece sahip oldun sevincine kazandığın egemen

Bağımsızlığının, hiç durmadan savunacağımız.

(...)”

Sao Tome ve Principe’nin marşı tümüyle bağımsızlığı konu ediniyor:

“KORO:

Tam bağımsızlık,

Şanlı şarkısı halkın,

Tam bağımsızlık,

Kutsal kavga marşı.

Dinamizm

Ulusal mücadelede,

Ölümsüz anttır

Sao Tome ve Principe egemen ülkesine.

Savaşta silahsız savaşçılar,

Canlı alev, halkın ruhunda,

Toplayarak adaların oğullarını

Ölümsüz Anayurt çevresinde.

Tam bağımsızlık, tam ve bütün,

Kurarak, ilerlemede ve barışta,

Halkın kahraman elleriyle,

En mutlu ulusunu yeryüzünün.

KORO

Çalışarak, mücadele ederek ve fethederek,

İlerliyoruz dev adımlarla

Afrika halklarının Haçlı seferinde,

Yükselterek ulusal bayrağı.

Halkın sesi, şimdi, şimdi ve birlikte,

Umudun kalbinde güçlü atış

Kahraman olmak için, tehlike anında,

Ulus’un dirilişinin bir kahramanı.

KORO:

Tam bağımsızlık,

Şanlı şarkısı halkın,

Tam bağımsızlık,

Kutsal kavga marşı.”

Senegal’in marşı, doğal yaşama en çok gönderme yapan marşlardan. Sık sık aslanlardan söz ediliyor. Marşta, birlikten, barışta barışın tadını çıkarmaktan ve savaş zorunluysa birlikte ölümüne mücadeleden söz ediliyor:

“(...)

Kılıcı, barış zamanı, kınında tutacağız,

Çünkü silahımız ve parolamız olacak emek.

Bantu, kardeştir, Arap da, Beyaz da öyle.

Ama tutuşturursa düşman, sınırlarımızı

Kalkacağız hepimiz ve silah elde:

İnancıyla yenen bir halk, tüm felaketleri,

Gençler ve yaşlılar, erkekler ve kadınlar.

Ölüm, evet! Ölüm diyoruz ama utanç demiyoruz.”

Sierra Leone’nin marşında ülke, ‘özgürler ülkesi’ olarak tarifleniyor. Ana izlek, yurt sevgisi ve vatan borcu. Şöyle sesleniliyor ülkeye: “(...) Bizim olan herşey, senin olsun her zaman (...)”.

Afrika’nın en genç ülkesi olan Güney Sudan’ın (2011’de bağımsız oldu) marşında Tanrı’ya, ülkeye ve yurtseverlere hitap var. Marş, “Tanrı, Güney Sudan’ı kutsasın” diye bitiyor.

Swaziland’ın marşı, Tanrı’ya hitap niteliğinde. Marştan çok duayı andırıyor.

Seyşeller’in marşında, ülkenin coğrafi güzellikleri övülüyor ve birlik olmaya çağrı yapılıyor.

Tanzanya’nın marşı, Swaziland’ınki gibi Tanrı’ya hitap niteliğinde. Bu marş da, marştan çok duayı andırıyor.

Togo’nun marşında özgürlük, mutluluk ve Tanrı gibi öğeler yer alıyor.

Uganda’nın marşında Uganda’ya hitap ediliyor. Baskın izlek, ülke sevgisi. Barışın vurgulanması, bu marşı ayrı bir yere koymamızı sağlıyor:

“(...)

Ey Uganda! Özgürlük ülkesi.

Sevgimizi ve emeğimizi veriyoruz sana,

Ve komşularımızla birlikte hepimiz

Yurdumuzun çağrısıyla

Barış ve dostluk içinde yaşayacağız.

(...)”

Zambiya’nın marşında, özgürlüğe ve Afrika enternasyonalizmine vurgu var, Tanrı anılıyor.

Zimbabwe’nin marşının nakaratı, “(...) Ve korusun ve kutsasın herşeye gücü yeten Tanrı, ülkemizi. (...)” biçiminde. Marşta coğrafi güzelliklerin övgüsü, yurt sevgisi ve özgürlük gibi izlekler öne çıkıyor.

Yukarıda görüldüğü gibi, Afrika marşlarının bir bölümü, çağının ötesinde, ilerici bir içeriğe sahip. Kuzey Afrika dışında Afrika’da krallığın olmaması da, kıtayı özel kılıyor.[1]

3.  Arap Coğrafyasının Devlet Marşları Üzerine

Devlet marşları, bir devleti ya da bir bölgeyi daha iyi tanımak için önemli olan göstergelerden biri. Bu bölümde, Arap devletlerinin devlet marşlarını inceliyoruz.[2] Yazının kapsamını Arap Birliği’ne üye ülkelerle sınırlandırıyoruz. Bu ülkeler, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir, Cibuti, Fas, Filistin, Irak, Katar, Komor Adaları, Kuveyt, Libya, Lübnan, Mısır, Moritanya, Somali, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan, Tunus, Umman, Ürdün ve Yemen.

Bahreyn marşı, emiri övüyor ve vahyi anıyor.

Birleşik Arap Emirlikleri marşı, ‘dini İslam, rehberi Kuran olan’ bir ulusu anıyor. Marş, kendini feda etme düşüncesiyle son buluyor.

Cezayir’in marşında Allah anılmıyor, kral ya da emir övgüsü yok. Marş, Fransız sömürgecilerine karşı verilen kurtuluş savaşının izlerini taşıyor:

“Ant içeriz yıkıcı yıldırım üstüne,

Cömertçe akan kan üstüne,

Dalgalanan bayraklar üstüne,

Cesurca dalgalanan, yüksek dağlarda,

Başkaldırmaya, ya yaşarız ya ölürüz,

Ve ant içtik ölmeye yaşasın diye Cezayir

Tanık olun! Tanık olun! Siz tanık olun!”

Cibuti’nin marşı bayrağa vurgu yapıyor:

“Değil mi ki yükseltmişiz bayrağımızı,

Bize pahalıya mal olan bayrağımızı

Susuzluk ve acı pahasına.”

Fas’ın marşı Allah’ı anıyor, kralı övüyor.

Filistin’in marşı, kendini feda duygusunun en baskın olduğu marş. Ülkenin işgal altında olduğu düşünülürse, bu, hiç şaşırtıcı değil.

Irak’ın Amerikan işgalinden sonraki yeni marşı, yurtsever bir içerikte:

“Yorulmayacak, gençler

Bağımsızlığındır amaçları

Ya da ölmek

Ölümü tadacağız

Düşmana köle olmaktansa

İstemiyoruz

Bitimsiz aşağılanmayı

Ne de sefil bir yaşamı

İstemiyoruz

Döneceğiz

Büyük övüncümüz”

Irak’ın işgal öncesi marşı, Baas’ı anıyor, Baas ideolojisiyle uyumlu bir biçimde, İslam öncesi uygarlıklara vurgu yapıyor ve Irak’ın tüm Araplar için sığınak olduğunu bildiriyordu:

“Kanatlarını ufuk üstüne uzatmış anayurt

Ve üstüne uygarlığın şanını giyinmiş

Mukaddes olsun iki ırmak ülkesi,

Şanlı azim ve hoşgörü ülkesi.

(...)

Ey Baas önderliği, sen, aslanların gururu,

Gururun doruğu, miras şerefin,

(...)

Ey Irak, tüm Araplar için sığınak ol sonsuza dek

Ve güneşler gibi ol, geceyi güne kavuşturan!”

Katar’ın marşında Allah üstüne yemin ediliyor, Peygamber’in rehberliği anılıyor.

Komor Adaları’nın marşında, tam bağımsızlık ve bayrak anılıyor ve ortak dine, tek dinsel görüşe ve din sevgisine vurgu yapılıyor.

Kuveyt’in marşında prens anılıyor; ancak dinsel bir gönderme yok. Marşın içeriğinin çoğu, ülke sevgisine ve gerekirse onun için ölmeye ayrılmış.

Libya’nın 2011 öncesindeki marşının adı, ‘Allahuekber’ idi. Oldukça dindar olan bu marş, Kaddafi’nin Müslüman çoğunluklu ülkelerin desteğiyle devrilip linç edildiği düşünüldüğünde daha bir anlamlı oluyor:

“Allah, üstündedir saldırganların hilesinin,

Ve mazlumlar için en iyi yardımcıdır Allah,

Savunacağım kesinlikle ve silah ile

Ülkemi, parlarken elimde, hakikatın ışığı;

Eşlik edin bana, eşlik edin bana:

Allahuekber, Allahuekber, Allahuekber!

Allah, üstündedir saldırganların hilesinin!

Ey dünya, bak ve duy:

Göz koymuş, düşman, meskenime,

Ey dünya, bak ve duy:

Göz koymuş, düşman, meskenime,

Silahlarla çarpışacağım, siperlerle

Ve ölürsem, düşmanı da yanımda götüreceğim!

Eşlik edin bana, eşlik edin bana:

Allahuekber, Allahuekber, Allahuekber!

Allah, üstündedir saldırganların hilesinin!”

Marş, Kaddafi Libyası’nın simgelerinden biri olarak görüldüğünden olsa gerek, 2011’de Libya yeni bir devlet marşına geçiyor. Bu marş, yukarıdaki marş gibi Libya’yı anmayan bir İslam dayanışması altyapısına sahip değil. Yeni marşta, yine Allah ve düşmanlar var, bir elde Kuran, bir elde silah, dövüşmek ve cihat var; ancak Libya da var. Marşın adı, ‘Libya, Libya, Libya’ ve sözlerde sık sık Libya geçiyor. Dikkat çekici bir nokta da şu: Yeni marşın sözlerinde, 1969’da tedavi için Türkiye’de bulunurken Kaddafi’nin devirdiği Kral İdris (1889-1983) anılıyor. Bu, aslında, Libya’nın 1969 öncesindeki marşı.

Lübnan’ın marşı, dinsel bir gönderme içermiyor; onun yerine coğrafi bütünlüğe vurgu yapıyor ve feda düşüncesini öne çıkarıyor. Marşın nakaratı şöyle: “Herşey vatan için, şan için, bayrak için”. 

Mısır’ın marşı, Lübnan’ınki gibi, dinsel gönderme içermiyor. Coğrafi özelliklere ek olarak, tarih vurgulanıyor. Yine Lübnan’ın marşındaki gibi vatan için kendini feda etme düşüncesi var.

Moritanya’nın marşı, en dinsel ve tutucu olanlardan. Ayrıca, geleneksel çalgılarla icra edilmesi, onu diğer Arap marşlarından ayırıyor. Marşın elbette olimpik sürümü de bulunuyor:

“Tanrı’nın yardımcısı ol ve engel ol haram olanlara,

Ve izle Hak’ın senden izlemeni istediği yolu,

İzin verme kimsenin yararlı ya da zararlı olmasına Hak dışında,

Ve yürü seçilmişin yolağında ve öl o yolda!

Birincimiz için yeterli olan, sonuncumuz için de yeterlidir.

Ve bırak Tanrı’ya karşı kötü işler yapan insanları.

Kötü gösterdiler onu, şirk koşarak ve her bahaneyi gösterdiler.

Cüretkar iddialarda bulundular ve karaladılar defterleri.

Göçebelerin ve yerleşik insanların acı deneyimler geçirmelerine neden oldular,

Ve öğretiyi değiştirmeye yönelik büyük günahlarından çok azı kaldı geriye.

Ve iddiaları hakkında tartışmak isterlerse,

Tartışmayın o konularda dışarıdan eleştirmekten öte.”

Somali’nin marşında ana vurgu, bayrak.

Sudan’ın marşı, Allah’ı anıyor ve kendini vatan için feda etmeyi vurguluyor.

Suriye’nin marşı az ve öz. Bu marşta da dinsel gönderme yok:

“Anayurdun koruyucuları,

Selam olsun size,

Teslim olmayacaklar

Cesur ruhlarımız,

Arapçılık’ın kalesi,

Kutsanmış tapınak,

Yıldızların meskeni,

Ele geçirilemez korunak.”

Suudi Arabistan’ın marşı, Allah’ı ve Kral’ı anıyor.

Tunus’un marşı, dinsel gönderme içermiyor. Kendini vatan için feda etmek ve şan-şeref vurgulanıyor; hainlerin ülkede istenmediği belirtiliyor.

Umman’ın marşı, Sultan’ı övüp Allah’ı ve Peygamber’i anıyor. Bu marşta da yurttaşlardan gerekirse kendilerini feda etmeleri isteniyor; ama vatan için değil, Sultan için.

Ürdün’ün marşı 4 satırdan oluşuyor, ‘Çok Yaşa Kral’ adını taşıyor; ilk iki dizesi de ‘çok yaşa kral’. Bu, Umman için de olduğu gibi, devlet marşından çok kraliyet marşı izlenimi veriyor.

Yemen’in marşında ne din ne kral geçiyor, yurtseverlik öne çıkıyor. Şu anki Yemen, Kuzey ve Güney’in birleşmesinden oluştuğundan, marş, ‘Birleşik Cumhuriyet’ adını taşıyor:

“Tekrarla, ey Dünya, şarkımı.

Yankıla bir kez daha, bir kez daha.

Anımsa, keyifle, her bir şehidi.

Sar onu parlayan örtüsüyle

Bayramımızın.

Tekrarla, ey Dünya, şarkımı.

Bir parçasıyım insanlığın, inançta ve sevgide.

Arap’ım tüm yaşamım boyunca.

Yemen ezgileriyle atar kalbim.

Hükmetmeyecek hiçbir yabancı, Yemen’e.”

Görüldüğü gibi, Arap coğrafyasındaki birçok marş, dine gönderme yapıyor. Krallık ya da sultanlıkla yönetilenler, kralı/sultanı övüyor. Diğer sık işlenen konular, bayrak ve kendini vatan için feda etme. Bu, Umman gibi kimi örneklerde, vatan yerine Sultan için ölmeye dönüşüyor. Cezayir gibi örneklerde kurtuluş savaşının izlerini görüyoruz. Suriye marşında, Yemen marşında ve Irak’ın eski marşında Araplık’a vurguyu görüyoruz. Mısır’ın marşı ise, Lübnan’la birlikte, coğrafi bütünlüğe vurgu yapması dolayısıyla daha modern bir nitelik taşıyor. Bu bağlamda, Kaddafi’nin devrilmesiyle Libya’da Kaddafi öncesi marşa geri dönülmesini not ediyoruz.

Arap coğrafyası özelinde düşünürsek, marşlar, yönetim biçimlerine ilişkin bir fikir vermiş oluyor.

4. Asya-Pasifik Ülkelerinin Devlet Marşları Üzerine

Bu bölümde Asya-Pasifik ülkelerinin devlet marşlarını inceliyoruz. Tahmin edileceği üzere, bu marşlar, izleksel bir bütünlük oluşturmuyor. Bir kere krallıkla yönetilen ülkelerle cumhuriyetle yönetilenler arasında içerik olarak farklar var. Yine de, marşlar, her bir ülkeyi tanımak açısından yararlı bilgiler sağlıyor.

Afganistan’ın 2004’te kabul edilen marşının kan, feda, din ve milliyetçilik gibi marşlarda klasikleşmiş öğeleri taşımaması dikkat çekici:

“Varoldukça yer ve gök;

Yerinde durdukça dünya;

Varoldukça yaşam dünyada;

Tek bir Afgan soluk alsa;

Varolacak Afganistan.

Çok yaşa Afgan ulusu.

Çok yaşa Cumhuriyet.

Ulusal birlik olsun sonsuza dek.

Varolsun Afgan ulusu ve Cumhuriyet sonsuza dek.

Sonsuza dek Afgan ulusu, Cumhuriyet ve Ulusal Birlik –Ulusal Birlik”

Taliban dönemi devlet marşı ise, şaşırtıcı olmayacak bir biçimde dinsel içerikli. Nakaratı, Allahuekber. Marş, çokça dinsel öğe dışında, ezilenleri anmasıyla öne çıkıyor:

“(...)

Azad millet, Afganistan,

Kırıyor ezilenlerin zincirlerini dünyada.

(...)

Kaldır özgürlük meşalesini yukarı,

Önder ol ezilen halklar için,

(...)”

Afganistan’ın Sovyet dönemindeki marşında ise, sosyalist izlekler öne çıkıyor:

“Isın, daha da ısın,

Sen, kutsal güneş.

Ey özgürlük güneşi,

Ey iyi talih güneşi.

Biz fırtına altında

Yolun sonuna geldik.

Karanlığın yolaklarını da aştık

Aydınlık yolunu da.

Kızıl yengi yolunu,

Saf kardeşlik yolağını.

Devrimci anayurdumuz

Emekçilerin elinde şimdi.

Aslanların mirası

Köylülere ait şimdi.

Bitti zorbalık çağı,

Günü geldi emekçilerin.

Barış ve kardeşlik istiyoruz

Dünya halkları arasında.

Daha çok özgürlük istiyoruz

Ter dökenler için.

Ekmek istiyoruz onlar için,

Ev ve giysi istiyoruz.”

Avustralya’nın devlet marşı, ülkenin coğrafi güzelliklerini ve yurt sevgisini öne çıkarıyor. Olması gerektiği gibi bir marş.

Azerbaycan’ın devlet marşı, kan, asker, savaş, namus, kendini vatan için feda etme gibi izlekleri öne çıkarıyor. Oysa Sovyet dönemindeki marş bambaşkaydı:

“Azerbaycan! Çiçeklenen respublika, şanlı diyar!

Kadir Sovyet ellerinde hem azadsan, hem bahtiyar.

Oktaybr’dan kuvvet alıp sen kavuştun saadete,

Alkış olsun bu hünere, alkış olsun bu kudrete!

Yolumuz Lenin yoludur, partiyadır rehberimiz,

Komünizmin güneşiyle nurlanacak seherimiz.

Biz gidirik geleceğe galiplerin çergesinde,

Yaşa, yaşa, Azerbaycan, Böyük Sovyet Ülkesi’nde!

Odlar yurdu! Bu ak günler el gücünün behresidir,

Kahramanlık, bir de hüner azad insan hevesidir.

Nesillerden nesillere yadigardır düyanetin

Komünizme gidirik biz, sıra mühim, adım metin.

Yolumuz Lenin yoludur, partiyadır rehberimiz,

Komünizmin güneşiyle nurlanacak seherimiz.

Biz gidirik geleceğe galiplerin çergesinde,

Yaşa, yaşa, Azerbaycan, Böyük Sovyet Ülkesi’nde!

Reşadetli Rus halkıdır, dostluk, birlik bayraktarı,

Mukaddestir, sarsılmazdır dost ellerin bu ilkarı.

Kardeş halklar birliğinden aldık gücü, kudreti biz,

Koy var olsun bu ittifak – şanlı Sovyet Vatanımız!

Yolumuz Lenin yoludur, partiyadır rehberimiz,

Komünizmin güneşiyle nurlanacak seherimiz.

Biz gidirik geleceğe galiplerin çergesinde,

Yaşa, yaşa, Azerbaycan, Böyük Sovyet Ülkesi’nde!”

Bangladeş’in marşı, marşlar içinde en şiirsel, en duygusal olanlardan. Sözler, Tagor’dan. Ancak, Tagor’un, bu şiiri, Bangladeş’in marşı olsun diye yazmadığını anımsatalım. Bangladeş, Tagor’un ölümünden çok sonra bağımsız oldu. Marş, tümüyle ülkenin coğrafi güzelliklerine ve yurt sevgisine ayrılmış:

“Altın Bengal’im, seviyorum seni.

Gökyüzün, havan, sonsuza kadar, ahenklendirir beni,

Bir flütmüş gibi.

Baharda, ey anam, mango korularından yayılan koku

Kendimden geçirir beni

Ne esrimedir o, ah!

Güzün, ey anam,

Tomurcuklanmış pirinç tarlalarında

Saçılışını gördüm heryere, tatlı gülücüklerin.

Ve o ne güzellik, o ne gölge, o ne sevgi

Ve ne şefkat!

O ne yorgan ki sermişsin ayaklarına banyan ağaçlarının

Ve nehir kıyıları boyunca.

Ey anam, dudağından dökülen sözler,

Balözüdür kulaklarıma.

Ne esrimedir o, ah!

Karanlığa gömse yüzünü, ey anam, üzünç,

Yaşla dolar gözlerimiz.”

Bhutan’ın marşı, içerik olarak, Budizm’den ve en çok da krala övgüden oluşuyor.

Şeriatla yönetilen Brunei’nin marşı, sultan övgüsünden oluşuyor.

Çin’in marşı, savaştan ve iç savaştan hemen sonraya tarihlendiği için, o dönemin ruhunu yansıtıyor:

“Kalkın, siz reddedenler köle olmayı!

Örelim etimizle ve kanımızla, yeni Çin Seddimiz’i!

Karşı karşıya en büyük yıkımla, Çin ulusu,

Kükreyecek tüm ezilen insanlar

Kalkın! Kalkın! Kalkın!

Sayımız çok ama tek yürek atıyor bizde!

Çıkarak karşısına düşman ateşinin, cesurca, ileri!

Çıkarak karşısına düşman ateşinin, cesurca, ileri!

İleri! İleri! İleri!”

Doğu Timor, yakın dönemde (2002) bağımsız olmuş bir ülke. Bu nedenle, marşta kurtuluş savaşının sıcaklığının hissedilmesi şaşırtmıyor:

“Anayurt, anayurt, Doğu Timor, Ulusumuz

Şan olsun halka ve kurtuluşumuzun kahramanlarına

Anayurt, anayurt, Doğu Timor, Ulusumuz

Şan olsun halka ve kurtuluşumuzun kahramanlarına

Altediyoruz yayılmacılığı, haykırıyoruz: yeter, sömürgeciliğe son!

Özgür vatan, özgür halk, hayır, hayır, hayır sömürüye.

İlerleyelim birlik içinde, güçlü ve kararlı

Sömürgecilikle savaşta, halkların düşmanıyla savaşta,

Son zafere dek, devrime doğru.”

Doğu Timor’un kopup bağımsızlık kazandığı ülke Endonezya idi. Endonezya’nın kendisi, birkaç onyıl önce Hollanda’ya karşı bağımsızlık mücadelesi verip özgür olmuştu. Bu nedenle, Endonezya’nın marşında da sömürgecilik karşıtı bir söylemin baskın olduğunu görüyoruz:
“Endonezya anayurdumuz, doğum yerimiz.

Ayaklandığımız yer, bu Anayurt’u korumak için kalktığımız.

Endonezya, ulusumuz, halkımız ve ülkemiz.

Gelin hadi, haykıralım hep birlikte “Birleşik Endonezya.”

Yaşasın ülkemiz, yaşasın devletimiz,

Ulusumuz, halkımız ve hepsi.

Ayaklansın o zaman ruhu, ayaklansın bedenleri

Büyük Endonezya için.

Büyük Endonezya,

Bağımsız ve özgür,

Sevgili ülkemiz.”

Ermenistan’ın marşında, bayrak, düşman ve kendini vatan için feda etme vurgusu var.

Bir ada ülkesi olan Fiji’nin marşında sık sık Tanrı geçiyor. Bunun dışında, dünyada birçok ada ülkesi marşında olduğu gibi, coğrafi güzelliklere vurgu var.

Filipinler’in, yaklaşık 120 yaşındaki marşı, İspanyol sömürgecilere karşı bağımsızlık kavgası sırasında kabul edilmiş. Bu nedenle, o dönemin ruhunu yansıtıyor:

“Sabah ülkesi, geri gelen güneşin çocuğu,

Yakıcı bir ateşle, tapıyor sana ruhlarımız.

Ülke, sevgili ve kutsal; soylu kahramanların beşiği,

İstilacılar asla, çiğnemesin kutsal kıyını.

Göklerinde bile ve bulutlarında,

Ve tepelerin ve denizin üstünde,

Görüyoruz aydınlığı,

Duyumsuyoruz çarpıntısını şanlı özgürlüğün.

Bayrağın, sevgili, tüm yüreklere,

Güneşin ve yıldızlar ışıl ışıl.

Parıldayan tarla asla,

Kararmasın gücüyle zorbanın!

Sevginin güzel ülkesi, ey ışık ülkesi,

İnsanı kendinden geçirir, kucağında uzanmak.

Şan olur, bir gün lekelenirsen,

Acı çekmek biz oğullarına ve de ölüm.”

Gürcistan’ın marşı, özgürlüğü konu alıyor, şöyle bitiyor:

“Şükürler olsun özgürlüğe,

Özgürlüğe şükürler olsun!”

Hindistan’ın marşı da, Bangladeş’inki gibi, Tagor’un kaleminden çıkma. Marş, tümüyle Hindistan’ın güzelliklerine ayrılmış.

İran’ın 1990’da kabul edilen marşı, dine vurgu yapan, ancak bir yandan da İran’a özgü izlekleri olan bir marş:

“Yukarıda, ufukta, yükseliyor Doğu’nun güneşi,

Hakikat’e İnananlar’ın gözlerindeki ışık.

Behmen –İnancımız’ın parıltısı.

Ey İmam, bağımsızlık ve özgürlüğe çağrın

Ruhumuza işlendi.

Ey Şehitler! Yankılanıyor haykırışlarınız, kulaklarımızda.

Dayanıklı, sürekli, ölümsüz,

İran İslam Cumhuriyeti.”

1979’dan 1990’a, İran’ın benzer izlekler işleyen başka bir marşı vardı:
“Kuruldu İslam Cumhuriyeti,

Vererek bize Din’i ve Dünya’yı.

İran İnkılabı’yla

Yıkıldı zulüm sarayı.

Geleceğimizin imgesi

İsteğimizin gücü.

Dayanıklı kuvvetimiz,

İmanımız ve ittihadımız.

Hüda’nın elidir yardımcımız.

Rehberimizdir bu savaşta O.

Kuran’ın gölgesi altında

Sürekli olsun İran, sonsuza dek!

Azadlık çiçeklendi saf kanımızdan

Çiçekler gibi toprağımızdaki.

Bu marşla selamlıyor İran,

Vatan’ın savaşçılarını.

Cumhuriyetimiz’in dini,

Kalkanımız ve desteğimiz.

Azadlık ve refah, üstünlüğümüz

Silah ustalığımızla kazanılmış olan.

Geçti kara gecesi zorlukların,

Parladı talih güneşi.

Kuran’ın gölgesi altında

Sürekli olsun İran, sonsuza dek!”

1979 öncesinde ise, İran’ın şaha övgüler düzen bir marşı vardı.

Japonya’nın marşı, imparatoru öven kısa ve sanatsız bir marş.

Kamboçya’nın marşı, içerik olarak, büyük oranda krala övgü ve biraz da Budizm’den oluşuyor.

Kazakistan’ın marşında dinsel göndermeler bulunmuyor. Marş, tümüyle Kazak insanının tarihine ve özelliklerine ayrılmış:

“(...)

Anayurdumuz, bozkır, kutsal beşiği kardeşliğin, uyumun

Sığınak oldu, candan bir sığınak herkese!

(...)”

Kırgızistan’ın marşı da Kazakistan’ın marşı gibi, Kırgız insanının tarihine ve özelliklerine odaklanıyor; bu odaklanmayı coğrafi güzelliklerin betimlenmesiyle pekiştiriyor. Marşın nakaratı şöyle:

“Haydi Kırgız halkı,

Özgürlüğe gel!

Kalk ve çiçeklen!

Kendin yarat yazgını!”

Kiribati’nin marşı, sevgi taşan bir marş. Son kıtadaki Tanrı göndermesi dışında, marş, tümüyle sevgi ve mutluluğa ayrılmış.

“(...)

Mutluluğa ulaşmak

Ve insanımıza huzur

Tek yürek olarak attığımızda

Olanaklı olacak,

Sevin birbirinizi!

Yayın mutluluğu ve birliği!

Sevin birbirinizi!

Yayın mutluluğu ve birliği!

(...)”

Kuzey Kore’nin marşı, çoğunlukla ülkenin güzelliklerine ayrılmış:

“Söksün şafak, gümüşü, altını üzerinde bu ülkenin,

Doğal servetle dolu onbeşbin kilometre.

Güzel yurdum.

Bilge bir halkın gururu

Işıldayan bir uygarlık doğurdu

Beşbin yıllık tarihiyle.

Adayalım bedenimizi ve zihnimizi,

Sonsuza dek, Kore’mize hizmet etmeye.

Katı istenç, doğrulukla sıkı sıkıya bağlı,

Çalışma ruhunun yuvası,

Kucaklayarak Pektu Dağı havasını,

Uzanacak tüm dünyaya.

Halkının istenciyle kurulan ülke,

Öfkeli dalgalarla göğüs göğüse, acı kuvvetiyle.

Yüceltelim Kore’mizi,

Sınırsızcasına varsıl ve kuvvetli.”

Güney Kore marşı da, coğrafi güzellikleri öne çıkarmış:

“Kurusun, eriyip gitsin Doğu Denizi’nin suları, Bekdu Dağı,

Korusun bizi yüce gökler, yaşasın ulusumuz!

Zırhlı çamı gibi Nam Dağı’nın

Fırtınada, ayazda dimdik ayakta olsun ruhumuz.

Gökkubesi güzün, ulu ve berrak.

Kalbimizde ışık saçan ay, biricik ve gerçek.

Hastalıkta da sağlıkta da seveceğiz ulusumuzu,

Tüm kalbimizle, ruhumuzla.

Nakarat

Üçbin kilometrekare amber çiçeği, ey güzel ülke,

Korusun onu Kore halkı sonsuza kadar.”

Laos’un marşı, sömürgecilikle mücadelenin bir ürünü:

“Lao insanları hep yücelttiler Anayurtları’nı,

Kalpte, ruhta ve güçte birlik.

Kararlılıkla ilerleyerek,

Saygıyla ve arttırarak Lao insanının şerefini

Ve ilan ederek, kendi kendilerinin efendisi olma haklarını.

Eşittir her kökenden Lao insanı

Ve izin vermeyecekler zarar vermesine sömürgecilerin ve hainlerin.

Savunacak bağımsızlığı tüm insanlar

Ve özgürlüğünü Lao ulusunun.

Kararlılar çarpışmaya zafer için

Ulusu refaha kavuşturmak için.”

Maldivler’in marşı, dini, bayrağı ve devleti anıyor; özgürlüğe de yer veriliyor.

Federatif bir sultanlık sistemiyle yönetilen Malezya’nın marşı, Tanrı’yı ve Kral’ı anıyor.

Marshall Adaları’nın marşı, birçok ada ülkesinde olduğu gibi, doğal güzelliklere odaklanıyor ve bitirirken Tanrı’yı anıyor.

Mikronezya’nın marşı, adaya bağlılığı konu edinmiş.

Moğolistan’ın marşı, çoğunlukla gelecek zaman kipinde:

“Kutsal devrimci ülkemiz

Yurdudur tüm Moğollar’ın,

Yenemeyecek bizi hiç bir düşman,

Ve sonsuza dek gelişeceğiz.

İlişkilerini güçlendirecek, ülkemiz

Tüm erdemli ülkeleri ile dünyanın.

Ve geliştirelim sevgili Moğolistan’ımızı

Tüm isteğimiz ve gücümüzle.

Yiğit Moğolistan’ın şanlı halkı

Altetti tüm acıları ve mutluluk kazandı,

Sevincin anahtarını, ilerleme yolunu-

Yüce Moğolistan –ülkemiz, sonsuza dek yaşa!”

Myanmar’ın marşı, kendini vatan için feda etme ve görev aşkı gibi öğeler barındırıyor.

Nauru’nun marşı, yurt sevgisi ağırlıklı.

Nepal’in 2007 öncesindeki devlet marşı, krala övgüden oluşuyordu. Cumhuriyetle birlikte benimsenen yeni marş ise, ülkenin coğrafi güzelliğini ve çoğulculuğu (“çeşitli ırklar, diller, dinler, kültürler”) konu alıyor.

Özbekistan’ın marşında baskın izlek, yurt sevgisi:

“(...)

Solmaz imanı, bağrı açık Özbek’in.

Özgür, genç evlatlar sana güçlü kanat!

İstiklal meşalesi, barış koruyucusu,

Değerli anayurt, çiçeklen, geliş!

(...)”

Pakistan’ın marşında, Tanrı, devlet, bayrak vb. anılıyor.

Papua Yeni Gine’nin marşında, Tanrı izleği baskın ve özgürlük sık sık anılıyor.

Palau’nun çok kısa olan marşında ülke sevgisi görülüyor.

Samoa’nın marşı, tümüyle bayrağa ayrılmış.

Singapur’un marşı, Singapurlulara yönelik birlik olma ve birlikte ilerleme çağrısı niteliğinde.

Solomon Adaları’nın marşı, büyük oranda, Tanrı’dan ülke için dilek dileme biçiminde.

Sri Lanka’nın marşı, bir anada kişileştirilmiş olan ülkeye yönelik yazılmış bir mektup gibi. Marşta, kan, feda, savaş vb. gibi öğeler yer almıyor.

Tacikistan’ın marşı, ülke sevgisine ayrılmış. Marşta dinsel bir gönderme bulunmuyor. Kan, savaş, feda gibi kavramlar da anılmıyor.

Tayland’ın marşı, Taylandlıların yaşama biçimini işliyor ve kendini vatan için feda etme öğesi taşıyor. Krallıkla yönetilen ülkenin hiç kralı övmeyen bir milli marşının olması şaşırtabilir. Ancak bunun nedeni, kral için ayrı bir marşın olması. Genellikle bu iki marş birlikte söyleniyor.

Tayvan, artık Çin’in bir parçası sayılıyor; ancak daha önce bağımsız bir devlet olarak varlık gösterdiği için ayrı bir marşa sahip. Marşta, Çin tarihine gönderme var.

Tonga marşı, Soloman Adaları’nın marşında olduğu gibi, Tanrı’dan ülke için dilek diler bir nitelikte.

Tuvalu’nun marşının ilk kıtası Tanrı’yı, ikinci kıtası Kral’ı övüyor.

Türkmenistan’ın marşı, Türkmenbaşı’na yönelik övgü, tarafsızlığa yapılan vurgu ve vatan sevgisiyle niteleniyor.

Vanuatu’nun marşı, biz dilinde olmasıyla öne çıkıyor. Tanrı’yı anmasıyla ise diğer ada ülkesi marşlarıyla benzeşiyor.

Vietnam’ın marşı, tümüyle savaş koşullarını yansıtıyor. Marş, daha Vietnam bağımsızlığını kazanmadan, 21 yaşındaki bir devrimci genç tarafından yazılıyor. Marşın söz ve beste yazarı o zamanlar Fransız sömürgecilere karşı suikast ve sabotaj gibi eylemlerde yer alıyor; ilerleyen yıllarda, Vietnam bağımsız olunca, ülkenin önde gelen sanatçılarından biri olarak saygı görüyor.

“Vietnam askerleri, ilerliyoruz

Kurtarmak için anayurdumuzu, tek bir iradeyle,

Ses veriyor aceleci adımlarımız, uzun ve çetin yolda.

Bayrağımız, zafer kanıyla kızıl, taşıyor ülkemizin ruhunu.

Silahların uzaktan gümbürdemeleri, geçiyor üstlerinden düşmanlarımızın cesetlerinin.

Her türlü güçlüğü yenerek, birlikte kuruyoruz direniş üslerimizi.

Mücadele edelim halkın davası için dur durak bilmeksizin,

Koşalım savaş meydanına!

İleri! Hep birlikte ilerleyerek!

Vietnamımız güçlü, ölümsüz.

Vietnam askerleri, ilerliyoruz

Altın yıldızlı bayrağımız rüzgarda

Rehber oluyor halkımıza, anavatanımıza; sıkıntıya, eziyete karşın.

Birleştirelim çabamızı, yeni bir yaşam kurma kavgamızda.

Ayağa kalkalım ve kıralım zincirlerimizi

Değil mi ki çok uzun süre yutkunduk öfkemizi,

Hazır olalım her tür feda için, ışıyacak yaşamımız.

Mücadele edelim halkın davası için dur durak bilmeksizin,

Koşalım savaş meydanına!

İleri! Hep birlikte ilerleyerek!

Vietnamımız güçlü, ölümsüz.”

Yeni Zelanda’nın ‘Tanrı Yeni Zelanda’yı Korusun’ adını taşıyan marşı, şaşırtıcı bir biçimde dindar. Marş, daha önceki örneklerde gördüğümüz gibi, Tanrı’ya ülke için dilek dileme niteliğinde.

Sonuç olarak, Latin Amerika bölgesinin tersine, Asya-Pasifik’te marşlarda birtakım ortak izlekler olmadığını görüyoruz; ancak yine de yukarıda çeşitli ülkeleri belli gruplara ayıracak kadar çok sayıda izlek görmüş olduk. Asya-Pasifik, çok geniş bir coğrafya; böyle bir genişlikte, izleklerin de çok çeşitli olması şaşırtmıyor...

---

[1] Bu bölümde, Arap Birliği üyesi olan Afrika ülkelerinin marşlarını kapsam dışında tuttuk. Bu marşları bir sonraki bölümde inceliyoruz. Dolayısıyla, bu çalışmada, şu Afrika ülkeleri yer almadı: Cezayir, Cibuti, Fas, Komor Adaları, Libya, Mısır, Moritanya, Somali, Sudan ve Tunus.

[2] Önceki iki bölümde olduğu gibi, bu bölümde de, bütün marşlar şu kaynaktan alınmıştır: Gezgin, U.B. (2005/2007). Devletler ve Marşları.  

DEVLETLER ve MARŞLARI Çeviren ve Derleyen: Ulaş Başar Gezgin Giriş 1. Latin Amerika’nın Devlet Marşları Üzerine 2. Afrika Ülkelerinin Devlet Marşları Üzerine 3. Arap Coğrafyasının Devlet Marşları Üzerine 4. Asya-Pasifik Ülkelerinin Devlet Marşları Üzerine 1. Cilt: Marş Sözleri [Dünyanın bütün ülkelerinin devlet marşları] Afganistan: Var Oldukça Yer Ve Gök      Afganistan [eski marş]      Afganistan [bir başka eski marş] Almanya: Almanya Şarkısı Amerika Birleşik Devletleri: Parlak Yıldızlı Bayrak Andorra: Büyük Şarlman Angola: İleri Angola Antigua ve Barbuda: Güzel Antigua, Selamlıyoruz Seni Arabistan: Çok Yaşa Aziz Kral Arjantin: Anayurt Marşı Arnavutluk: Bayrak Şarkısı Aruba: Değerli Ülke Avustralya: İlerle Güzel Avustralya Avusturya: Dağlık Ülke, Irmak Ülkesi Azerbaycan: Azerbaycan Marşı      Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Marşı Bahama: Bahama Ülkesi’nde Yürüyüş Bahreyn: Bahreyn’imiz Bangladeş: Altın Bengal’im Barbados: Bollukta ve Yoklukta Belçika: Braban Şarkısı Belize: Belize Ulusal Şarkısı ve Ulusal Dua Benin: Yeni Şafak Beyaz Rusya: Biz Beyaz Rusyalılar         Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Marşı Bhutan: Şimşek Ejderhası Krallığı’nda Birleşik Arap Emirlikleri: Çok Yaşa Ulusum Bolivya: Bolivyalılar, Hoş Yazgı Bosna-Hersek: Eşsiz Botswana: Kutsansın Bu Soylu Ülke Brezilya: Brezilya Ulusal Marşı Brunei: Allah Sultan’ı Kutsasın Bulgaristan: Sevgili Anayurt Burkina Faso: Tek Bir Gece Burundi: Sevgili Burundi Cape Verde: Özgürlük Şarkısı Cayman Adaları: Sevgili Cayman Adaları Cebelitarık: Cebelitarık Marşı Cezayir: Ant İçeriz (Yıkıcı Yıldırım Üstüne) Cibuti: Cibuti Çad: Çad Halkı Çeçenistan: Çeçen Cumhuriyeti Marşı Çek Cumhuriyeti: Yuvam Neresi? Çin: Gönüllülerin Yürüyüşü      (Tayvan: Ulusal Bayrak Şarkısı) Danimarka: Sevimli Bir Ülke Var (Doğu Almanya: Yıkıntılardan Doğmuş) Doğu Timor: Anayurt Dominik Cumhuriyeti: Kiskeya’nın Yiğitleri Dominika: Güzellikler Adası, Parıltılı Ada Ekvator: Selam Ey Vatan! Ekvator Ginesi: Yürüyelim Yolumuzda El Salvador: Gururla Selamlayalım Anayurdu Endonezya: Büyük Endonezya Eritre: Eritre, Eritre, Eritre Ermenistan: Anayurdumuz Estonya: Anayurdum, Sevincim ve Gururum Etiyopya: İleri, Sevgili Etiyopya Ana Fas: Şerif Marşı Fiji: Tanrı, Fiji’yi Kutsasın Fildişi Sahili: Abican Şarkısı Filipinler: Sevgili Ülke Finlandiya: Ülkemiz Fransa: Marsilyalı Gabon: Uyum Gambiya: Anayurdumuz Gambiya İçin Gana: Tanrı Kutsasın Anayurdumuz Gana’yı Gine: Özgürlük Gine-Bissau: Bu, Bizim Sevgili Ülkemiz Grenada: Selam Grenada  Grönland: Sen, Kadim Vatanımız Guatemala: Mutlu Guatemala Guyam: Ayağa Kalkın Ey Guyamlılar! Guyana: Sevgili Guyana Ülkesi Güney Afrika: Güney Afrika Ulusal Marşı      Güney Afrika’nın Çağrısı [eski marş] Gürcüstan: Özgürlük      Övünç, Göksel Bahşedicisine Nimetlerin [eski marş] Hırvatistan: Güzel Anayurdumuz Haiti: Dessalines Şarkısı Hindistan: Sen ki Hakimisin Tüm İnsanların Hollanda: Wilhelmus van Nassouwe Honduras: Honduras Ulusal Marşı Irak: Anayurdum      İki Irmak Ülkesi [eski marş] İngiltere: Tanrı, Kraliçe’yi Korusun İran: İslami Cumhuriyet Marşı      İran [eski marş]      Şah’a Selam [bir diğer eski marş] İrlanda: Asker Şarkısı İskoçya: İskoçya’nın Çiçeği İsrail: Umut İsveç: Sen Eski, Sen Özgür İsviçre: İsviçre İlahisi İtalya: Mameli Marşı İzlanda: Ülkemizin Tanrısı Jamaika: Jamaika, Sevdiğimiz Ülke Japonya: Bin Yıl Sürsün Hükümdarlığınız Kamboçya: Krallık      Kamboçya [eski marş] Kamerun: Canlanma Şarkısı Kanada: Ey Kanada Karadağ: Ah, Mayıs’ın Parlak Şarkısı (Karelya: Anayurdum Karelya) Katalunya: Biçiciler Katar: Emir’e Selam Kazakistan: Kazakistan Kenya: Ey Tüm Yaratılanların Tanrısı Kıbrıs [Güney]: Özgürlük Şarkısı Kırgızistan: Kırgızistan Kiribati: Kalk Kiribati Kolombiya: Solmaz Şan Komor Adaları: Büyük Adaların Birliği Kongo Cumhuriyeti: Kongolu Kongo Demokratik Cumhuriyeti: Uyan Kongolu Kore (Kuzey): Söksün Şafak Kore (Güney): Yurtseverlik Şarkısı Kosta Rika: Soylu Vatan, Güzel Bayrağın Küba: Bayamo Şarkısı Kuveyt: Kuveyt (Kuzey Osetya: Kuzey Osetya) Laos: Lao Şarkısı Lesotho: Lesotho, Atalarımızın Toprağı Letonya: Tanrı Letonya’yı Korusun      Letonya [eski marş] Liberya: Herkes Selamlasın Liberya’yı Selamlasın Libya: Allahuekber[1] Liechtenstein: Genç Rhine Üstünde Litvanya: Ulusal Şarkı      Litvanya [eski marş] Lübnan: Herşey Vatan İçin, Şan İçin, Bayrak İçin Lüksemburg: Anayurdumuz Macaristan: ‘Macar Halkının Fırtınalı Geçmişinden’ Marşı Madagaskar: Sevgili Ülkemiz Makedonya: Bugün Makedonya Üstünde Malawi: Ey Tanrı Kutsa, Ülkemiz Malawi’yi Maldivler: Selamlıyoruz Ulusumuzu, Ulusal Birlik İçinde Malezya: Ülkem Mali: Afrika ve Senin İçin Mali Malta: Malta İlahisi Marshall Adaları: Sonsuza Dek Marshall Adaları Mauritius: Anayurt Meksika: Meksika Ulusal Marşı Mısır: Anayurdum, Anayurdum, Anayurdum Mikronezya: Mikronezya’nın Yurtseverleri Moğolistan: Moğol Marşı Moldova: Dilimiz      Moldova Monako: Monako Marşı (Mordovya: Selam, Mordovya) Moritanya: Moritanya Mozambik: Sevgili Ülke      Mozambik [eski marş] Myanmar: Burma’yı Seveceğiz Namibya: Yiğitlerin Ülkesi Nauru: Nauru Şarkısı Nepal: Şan Taçlasın Seni, Yiğit Hükümdar[2] (Newfoundland: Newfoundland’e Od) Nijer: Nijeryalı Nijerya: Kalkın Ey Yurtseverler, Uyun Nijerya’nın Çağrısına      Nijerya, Selamlıyoruz Seni [eski marş] Nikaragua: Selam Sana Nikaragua Norveç: Evet, Seviyoruz Bu Ülkeyi Orta Afrika: Yeniden Doğuş Özbekistan: Özbekistan Pakistan: Kutsansın Mukaddes Toprak Palau: İlerliyor Palau Güçle Kuvvetle Panama: Kıstak Marşı Papua Yeni Gine: Kalkın, Siz Tüm Oğullar Paraguay: Paraguaylılar, Ya Cumhuriyet Ya Ölüm! Peru: Özgürüz ve Öyle Kalalım Sonsuza Dek Polonya: Dabrovski’nin Mazurkası Portekiz: Portekizli (Porto Riko: Borinkenli) Romanya: Uyan Ey Romanyalı!      Yüceltiyoruz Seni Romanya [eski marş] Ruanda: Ruanda, Güzel Ülkemiz Rusya: Rusya Federasyonu Marşı      SSCB Marşı [eski marş]      Rusya [bir diğer eski marş]      Tanrı, Çar’ı Korusun [bir diğer eski marş] Saint Kitts ve Nevis: Ey Güzellikler Ülkesi Samoa: Özgürlük Bayrağı Sao Tome ve Principe: Tam Bağımsızlık Senegal: Hepiniz, Çalın Koraları, Vurun Balafonlara Sırbistan: Adalet Tanrısı Sierra Leone: Yüceltiyoruz Seni, Özgürlükler Ülkesi Singapur: İleriye Singapur Slovakya: Tatralar Üstünde Yıldırım Slovenya: İleri, Şan Bayrağı Solomon Adaları: Tanrı Solomon Adaları’nı Korusun Sri Lanka: Lanka Ana Surinam: Tanrı Surinam’la Olsun Suriye: Anayurdun Koruyucuları Swaziland: Ey Hak, Tanrımız, Swazi’nin Nimetlerinin Bahşedicisi Şeyeller: Biraraya Gelin Şeyelliler     Şeyeller [eski marş] Şili: Şili Ulusal Marşı Tanzanya: Tanrı Afrika’yı Kutsasın Tayland: Ulus Marşı[3] Togo: Selam Sana Atalarımızın Ülkesi Tonga: Ey Kudretli Tanrı Trinidad ve Tobago: Özgürlük Sevgisiyle Biçimlenmiş Tunus: Anayurt’un Koruyucusu Tuvalu: Tanrı İçin Tuvalu Türkiye: İstiklal Marşı Türkmenistan: Bağımsız, Tarafsız Türkmenistan Ulusal Marşı Uganda: Ey Uganda, Güzellikler Ülkesi Ukrayna: Ukrayna’nın Şanı Yok Olmadı      Ukrayna [eski marş] Umman: Sultan Marşı Uruguay: Uruguaylılar, Ya Vatan Ya Ölüm Ürdün: Çok Yaşa Kral Vanuatu: Biz, Biz, Biz Vatikan: İlahi ve Papalık Marşı Venezuela: Şan Olsun Yiğit Halka Vietnam: Cepheye Yürüyüş Yemen: Birleşik Cumhuriyet Yeni Zelanda: Tanrı Yeni Zelanda’yı Korusun (Yugoslavya: Ey Slavlar) Yunanistan: Elen Ulusal Marşı Zambiya: Ayağa Kalkın ve Zambiya’yı Söyleyin, Gururlu ve Özgür Zimbabwe: Kutsansın Zimbabwe Ülkesi      Tanrı Afrika’yı Kutsasın [eski marş] Enternasyonel Marşı

---

[1] Kaddafi sonrası dönemde Libya’da Kaddafi öncesinde Kral’ı öven marş yeniden yürürlüğe girdi.

[2] Nepal’in marşı, devrimden sonra değiştirildi.

[3] Tayland’da bir de bir krallık marşı bulunmaktadır. İkisi genellikle birlikte söylenir. 

Kaynak: Gezgin, U. B. (der. ve çev.) (2007). Devletler ve marşları [States  and their  Anthems]. Lulu.